5 soruda Biden-Erdoğan görüşmesinden beklentiler

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında yapılacak görüşme, Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği başvurusunu desteklediği bir ortamda gerçekleşecek. Biden’ın vardıkları mutabakattan dolayı üç ülkeyi de kutlaması, Madrid’de bugün yapılması beklenen ikili görüşmeye olumlu bir zemin hazırlayabilir mi? Washington’daki düşünce kuruluşlarından Carnegie Vakfı'nda kıdemli araştırmacı olan Emekli Büyükelçi Alper Coşkun, görüşmeyi VOA Türkçe'den Mehtap Çolak Yılmaz'la konuştu:

TÜRKİYE İSTEDİĞİNİ ALDI MI?

Türkiye’nin büyük ölçüde istediğini aldığını belirten Coşkun, “Hem Finlandiya hem de İsveç müstakbel NATO müttefikleri olarak Türkiye'nin güvenlik endişelerine saygı göstereceklerini ifade ediyorlar. Jenerik olmakla birlikte önemli bir ifade. PKK terör örgütüyle mücadele konusunda kuvvetli ifadeler var. Bunun bir terör örgütü olduğunun teyidi var” diye konuştu.

Coşkun, “PYD, YPG ve FETÖ’den ayrı bir paragraf da bahsediliyor. Doğrudan terör örgütü nitelemesi yapılmamış. O herhalde uzlaşının bulunduğu nokta olsa gerek. İsveç ve Finlandiya bu yapılara destek vermeme taahhüdünde bulunuyorlar. Aynı paragrafın içerisinde İsveç ve Finlandiya terörizmin her türüyle mücadele etme taahhüdünü ifade ediyorlar” dedi.

BU UZLAŞI TÜRKİYE’NİN NATO'DAKİ ROLÜNÜ NASIL ETKİLER?

Emekli büyükelçi Coşkun, bu konuda da “Türkiye'nin bu konuda tereddüt beyan etmesi her ne kadar meşru sebeplerle dahi olsa bir tepkiye sebep olmuştu. Bir kere o hava bütünüyle ortadan kaldırılmış oldu. Bir nevi Türkiye rüzgarı arkasına alabilme imkanına sahip. Bu çözümün sağlanmış olması sayesinde Türkiye bir yandan da her ne kadar bu üçlü bir mutabakat olsa dahi, YPG’ye, FETÖ'ye yapılan atıflar, PKK terör örgütüyle mücadele bağlamında NATO müttefikleri bakımından da bir referans olarak hatırlatmada bulunabileceği önemli bir kazanım elde etti” yanıtını verdi.

UZLAŞMA SONRASI BİDEN-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİNİN HAVASI YUMUŞAR MI?

Coşkun’a göre Türkiye İsveç ve Finlandiya arasında varılan mutabakat olmasaydı belki de Biden görüşmesinin gerçekleşme ihtimali bile zora girebilirdi. Ancak şimdi daha olumlu bir tablo söz konusu: “Türkiye ittifakın önünde bir tırnak içerisinde ‘engel olma’ rolünden yapıcı bir çözümü sağlamış ülke konumuna tekrar yerleşmiş durumda. Bu Biden’la görüşme ve Türkiye Amerika ilişkileri bakımından mutlaka olumlu etki edebilecek bir husus. Hiçbir şey olmasa dahi daha yapıcı bir zeminde iki lider bir araya gelecek.”

F-16 SATIŞI VE DİĞER KONULARDA ÇÖZÜM MÜMKÜN MÜ?

Coşkun, NATO Zirvesi başlamadan önce Türkiye’nin itiraz ettiği iki ülkenin üyelik başvurusuna yeşil ışık yakmasının Biden ile yapacağı görüşmede Erdoğan’ın elini güçlendirdiği görüşünde. Uzman, iki ülke arasında uzun zamandır çözülemeyen sorunlar konusunda radikal bir değişiklik olmasa da olumlu havanın katkı sağlayacağını, ancak S-400’ler konusunda ABD’nin tavrında bir değişiklik beklemediğini söylüyor: “F-16 talebi bağlamında Başkan Biden zaten net bir şekilde olmamakla birlikte dolaylı olarak en azından ABD yönetimi buna sıcak sıcak bakabileceğini işaretlerini veriyordu. Madrid Zirvesi’ndeki bu gelişmeyle birlikte yönetimin Kongre nezdindeki i̇kna kabiliyetinin arttığını kabul etmek mümkün.”

ÇİN’İN NATO BELGESİNE GİRMESİ TÜRKİYE İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?

Alper Coşkun, Madrid’deki NATO Zirvesi’nde açıklanacak ‘Stratejik Konsept Belgesi’ne i̇lk kez Çin’in yarattığı endişelerin de yer alacak olmasının, Türkiye açısından da önemli bir gelişme olduğunu söyledi, ayrıca bir yandan NATO müttefiki olup bir yandan da (Çin ile) ilişkilerini korumak ve geliştirmek istemesini Rusya ile olan “dengeleri sürdürme” tutumuna benzetti. Uzman, bu yaklaşımın bir NATO müttefiki olarak Türk dış politikasının gündeminde ana eksene oturmaya başlayacağını sözlerine ekledi.

Reuters'a konuşan Biden yönetimi yetkilisi: Türkiye'nin ABD'den talepleri NATO anlaşmasının parçası değil

Finlandiya ve İsveç liderleri Türkiye'yle varılan anlaşmayı yorumladı

Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında imzalanan üçlü memorandumun maddeleri neler?

Dışişleri'nden İsveç açıklaması: İki ülke arasında düzenli siyasi istişareler yarın Ankara'da gerçekleşecek

Türkiye, İsveç ve Finlandiya üçlü memorandum imzaladı: Türkiye NATO üyeliklerini destekleyecek