Pazartesi zamları: Çay, kahve, şeker, rakı, tuvalet...

KISA DALGA BÜLTEN - 17 MAYIS 2022

PODCASTİ DİNLEMEK PLAY'E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

ZAM YAĞMURU

Tükiye haftanın ilk gününü peş peşe gelen zam haberleriyle geçirdi.

• Çaykur'dan çaya yüzde 43.71 zam
• Cumhurbaşkanı Erdoğan cumartesi günü Rize-Artvin Havalimanı açılışında yaptığı konuşmada çay alımının 3,87 liradan 6,70 liraya çıkarıldığını duyurmuştu. Erdoğan Kilogramda 13 kuruş olan desteğin de 30 kuruşa yükseltildiğini açıklamıştı. Çay-kur dün çaya yüzde 43.71 zam yaptı.
• Rakıya bir zam daha geldi
• Türkiye Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş da rakıya, şekere ve kahveye gelen zamları duyurdu. Aybaş, Türk kahvesine yüzde 21, küp ve toz şekere ise yüzde 20 zam geldiğini açıkladı.
• Aybaş’ın açıklamasına göre rakıda ise son durum şöyle:
• Son olarak 5 Ocak 2022'de yapılan zamda 35'lik Yeni Rakı'nın fiyatı 92'den 129 TL'ye yükselmişti. Ürün, bu fiyat artışıyla birlikte artık 150 TL'ye satılacak.
• Her 6 ayda bir sigara ve alkole yapılan otomatik vergi zamları Erdoğan’ın kararıyla ertelenmezse temmuz ayında biraya 12, şaraba 23 ve rakı gibi yüksek alkollü içkilere 100 liraya kadar zam gelebilir.
• Tüm bunların ardından son zam haberi de umumi tuvaletten geldi. Marmaris Esnaf ve Sanatkarlar Odası, ilçedeki umumi tuvalet fiyatlarına yüzde 43 zam yaptı. Fiyatın 3.5' TL'den 5 TL'ye çıkmasına ilçe sakinleri tepki gösterdi. Alınan kararla duş fiyatı da 25 TL'ye çıktı.
• İlaçta yüzde 75'lik zam talebi
• İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası, güncel euro kurunun yüzde 40'ı olarak uygulanan 6,2925'lik ilaç kurunun yüzde 70'e çıkmasını talep etti. Bu talebin gerçekleşmesi durumunda ilaç fiyatlarına yüzde 75 zam gelecek.

AYM BAŞKANI ARSLAN: EN BÜYÜK TEHLİKE, İLAN EDİLMEYEN OHAL

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, dün katıldığı bir etkinlikte olağanüstü hale ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Arslan, olağanüstü halde masumiyet karinesi ve işkence yasağı gibi haklara dokunulamayacağını, uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerin ihlal edilemeyeceği belirtti.

Olağanüstünün olağanlaşmasının tehlikeli olduğunu vurgulayan Arslan “ Anayasa Mahkemelerine düşen de bunu engellemektir" ifadelerini kullandı.

FESTİVALDEN SONRA KONSERE DE İPTAL

Geçtiğimiz hafta Eskişehir’de birçok sanatçının katılacağı Anadolu Fest il genelinde alınan yasak kararı nedeniyle iptal edilmişti. Bu haberin mürekkebi kurumadan Türkiye yine yeni bir yasak kararını konuşuyor. Sanatçı Aynur Doğan'ın Kocaeli'nin Derince ilçesinde vereceği konser, AKP'li Derince Belediyesi tarafından iptal edildi. Bu karar büyük tepkilere neden olunca belediye gece vakti bir açıklama yaparak konserin iptal gerekçesini resmi işlemlerin yapılmaması ve uygun olmayan bilet satışı olarak açıkladı.

• CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu yasak kararına” Özgür doğduk, özgür öleceğiz bu vatanda. Bunu kafana sok AKP” sözleriyle tepki gösterirken, Gelecek Partisi Genel Başkanı Davutoğlu da "Hangi cüretle, hangi akla hizmetle Kürtçe müziği yasaklamaya kalkarsınız"dedi.
• Derince Belediye Meclisi CHP Grup Başkanvekili Erhan Akpınar, yasak kararını tanımadıklarını söyledi.
• Organizasyonunu yapan Gergedan Yapım da”Gerekçesiz alınan bu karar kültür sanat dünyası ve ülkemiz için kaygı vericidir” açıklaması yaptı. Şirket ayrıca bilet alanları 28 Mayıs’ta Harbiye Açık Hava’da yapılacak konsere davet etti.

ALEVİ ÖRGÜTLERİNDEN ORTAK AÇIKLAMA: CEMEVLERİMİZ, LGBTİ+'LARA VE LGBTİ+'LARIN CENAZELERİNE AÇIKTIR

Alevi Bektaşi Kültürünü Tanıtma Derneği, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı ve Pir Sultan Abdal Kültür Derneği aldıkları ortak kararı kamuoyuna duyurdu. Kaos GL’nin haberine göre yapılan açıklamada “Bizim inancımızda herkes candır. LGBTİ+’ların cenaze süreçlerinde yaşadıkları acı olayları dinledik. Buna kayıtsız kalmamız mümkün değil. Cemevlerimizin LGBTİ+’ların kendi vasiyetlerine göre gömülebilmeleri için kendilerine açık olduğunu ilan ediyoruz” denildi.

AVRUPA KONSEYİ, TÜRKİYE'YE KAVALA DAVASI İÇİN RAPORTÖR GÖNDERİYOR

Avrupa Konseyi'nin yasama organı Parlamenter Meclisi (AKPM), 18-20 Mayıs günlerinde İstanbul ve Ankara'da temas ve incelemelerde bulunmak üzere iki raportörünü gönderiyor. Raportörlerin, AKPM'nin Türkiye hakkında yürüttüğü denetim süreci ve Osman Kavala davasına ilişkin görüşmeler yapması öngörülüyor.

ÖZER AÇIKLADI: İLK KEZ TÜM ÖĞRENCİLER İÇİN YAZ OKULU AÇACAĞIZ

Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, bu yaz itibarıyla bilim ve sanat merkezlerinde 2'nci sınıftan 12'nci sınıfa kadar tüm öğrenciler için yaz okulu açılacağını bildirdi.

'SARALLAR', 'SİVEREK' VE 'SAUNA' ÇETELERİNE EŞ ZAMANLI OPERASYON

Muğla'nın Fethiye ilçesindeki eğlence mekanlarını tehdit yoluyla ele geçirmeye çalışan, kamuoyunda 'Sarallar', 'Siverek' ve 'Sauna' olarak bilinen 3 ayrı suç örgütüne yönelik 4 ilde düzenlenen operasyonda 33 şüpheli, yakalanıp gözaltına alındı.

SU, KONYA'YA ZEHİR OLDU: 1200 KİŞİ HASTANELİK

Konya'nın Ereğli ve Halkapınar ilçelerinde cumartesi gece yarısından itibaren 1200 kişi ilçe devlet hastanelerine bulantı, kusma ve ishal şikayetleriyle başvurdu. Sağlık müdürlüğü ekipleri içme suyu hatlarını incelemeye aldı

EKONOMİ

TÜİK'İN HESABINA GÖRE İŞSİZ SAYISI: 3 MİLYON 845 BİN

TÜİK'e göre yılın ilk çeyreğinde işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,1 puan; işsiz sayısı ise 50 bin kişi artış kaydetti. Böylece işsizlik oranı yüzde 11,4'e; işsiz sayısı da 3 milyon 845 bin kişiye yükseldi.

DİSK: 64 MİLYON ÇALIŞANDAN SADECE YÜZDE 20’Sİ KAYITLI

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu'nu yayınladı. Buna göre, çalışabilir durumdaki 64 milyon kişiden sadece 20,8'i kayıtlı ve tam zamanlı olarak istihdam ediliyor. Geniş tanımlı genç işsizliği ise yüzde 41 oranında gerçekleşti.

DOLAR, 20 ARALIK'TAN SONRA EN YÜKSEK SEVİYESİNDE

Döviz kurlarındaki artış haftanın ilk gününde de devam etti. Geçen hafta 15 lira seviyesini aşan dolar, dün 15,55'e kadar çıktı. Dolar, böylece 20 Aralık'tan sonra en yüksek seviyesine ulaştı. Euro da 16,27'ye kadar yükseldi.

BÜTÇE NİSAN AYINDA 50.2 MİLYAR LİRA AÇIK VERDİ

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre mart ayında 69 milyar lira olarak açıklanan merkezi yönetim bütçe açığı nisan ayında 50,2 milyar liraya geriledi. Nisanda bütçe geliri 164,1 milyar lira, bütçe giderleri 214,3 milyar lira oldu. Ocak-Nisan döneminde ise bütçe açığı 19,4 milyar lira olarak gerçekleşti.

HİNDİSTAN'IN İHRACATI YASAKLAMASININ ARDINDAN BUĞDAY FİYATLARI REKOR SEVİYEDE

Avrupa'nın tahıl ambarı olarak bilinen Ukrayna'daki operasyon nedeniyle halihazırda yükselen buğday fiyatlarına bir darbe daha indi. Birçok ülkenin buğday açığını kapatmak için gözünü çevirdiği Hindistan hem gıda güvenliği hem de aşırı sıcaklar gerekçesiyle buğday ihracatını yasaklayınca, Avrupa borsalarının açılmasıyla birlikte buğday fiyatları on başına 435 euro'yu gördü.

Bu arada Tarım ve Orman Bakanlığı, Hindistan'dan buğday ithalatı yapıldığına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını açıkladı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

İSVEÇ TÜRKİYE’YE DİPLOMAT GRUBU GÖNDERİYOR

Rusya'nın Ukrayna işgali sonrasında geleneksel politikalarını değiştirerek NATO'ya üye olma kararı alan İsveç ve Finlandiya ile Türkiye arasındaki gerilim sürüyor.

• Türkiye iki İskandinav ülkesinin NATO'ya katılma kararına PKK’ya destek verdikleri gerekçesiyle mesafeli yaklaşıyor.
• Finlandiya ile birlikte NATO'ya katılma planı yapan İsveç'ten Türkiye’nin itirazlarına ilişkin açıklama geldi.
• İsveç Savunma Bakanı müzakereler için Türkiye’ye bir grup diplomat göndereceklerini söyledi.
• Rusya da iki ülkenin NATO üyeliğine karşı çıkıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, konuyla ilgili dün yaptığı açıklamada şöyle dedi: "Bizim İsveç ve Finlandiya ile bir sorunumuz yok. Üyelikleri bize tehdit yaratmayacak fakat karşı reaksiyonumuza yol açacak” dedi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üye olmasının Avrupa'nın güvenliğini güçlendirmeyeceğini belirtti.
• İsveç'te hükümette olan Sosyal Demokrat Parti, 73 yıllık NATO üyeliği karşıtı tutumundan Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi sonrası vazgeçmiş ve NATO'ya üye olmak istediklerinin sinyalini vermişti. İsveç başvuru kararını dün kesinleştirdi.
• Komşu ülke Finlandiya hükümeti de önceki yapılan resmi açıklama ile NATO'ya katılım sürecinin başlatılacağını duyurmuştu

BORRELL: UKRAYNA SAVAŞININ SONUÇLARINDAN ENDİŞELİYİM

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya-Ukrayna savaşının sonuçlarından 'çok endişe duyduğunu', elektrik ve gıda fiyatlarındaki artışlar nedeniyle derin bir ekonomik krizle karşı karşıya kalınacağını söyledi.

KADİROV'DAN ERDOĞAN'A ÇAĞRI: KATİL VE ATEİSTLERİ KURTARMAYIN

Çeçen lider Ramzan Kadirov, Ukrayna'nın Mariupol kentinde kuşatma altında olan askerlerin tahliyesi için Türkiye'den gelen teklife karşı çıktı. Kadirov, 'dini duygular'a vurgu yaparak Erdoğan'dan tahliye teklifinden vazgeçmesini istedi.

ABD, IRKÇI SALDIRININ FAİLİNİN MANİFESTOSUNU KONUŞUYOR

ABD, önceki gün Buffalo’da bir alışveriş merkezinde 13 kişiyi öldüren 18 yaşındaki ırkçı saldırgan Payton Saldırganın 180 sayfalık manifesto yazdığı ve bazı üst düzey isimleri öldürmek istediği ortaya çıktı. Listede, İngiltere’nin başkenti Londra’nın Müslüman Belediye Başkanı Sadık Han, milyarder George Soros ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bulunuyor.

MCDONALD’S RUSYA’DAN TEMELLİ ÇEKİLİYOR

McDonald's, 30 yıllık faaliyetin ardından Rusya'dan temelli olarak ayrılacağını ve restoranlarını satmaya başladığını açıkladı. BBC Türkçe'nin aktardığına göre, ABD merkezli fast food zinciri, Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana yaşanan "insani krizi" ve ülkede "öngörülemeyen çalışma ortamını" gerekçe olarak gösterdi.

KISA DALGA’DAN

Ukrayna savaşının küresel ekonomi ve siyaset üzerindeki etkisi hissedilmeye devam ediyor. Dünya ekonomisi neden sarpa sardı? İklim krizi gündemden düştü mü? Bildiğimiz dünyanın sonuna mı geliyoruz? Türkiye’yi ne bekliyor? Dünyanın ve Türkiye’nin halini Kısa Dalga Ekonomi Sohbetleri’nde Prof. Dr. Erinç Yeldan ile konuştuk.