Marmara gergin, biz gergin

19 ARALIK 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

GÜNDEM

Marmara’da önceki akşam Çınarcık merkezli 4.1 büyüklüğünde deprem oldu.

• Aynı gece bir deprem de Gümüşhane’de kaydedildi. Bu depremin büyüklüğü 4.3 olarak açıklandı. Böylece deprem gerçeği Türkiye’nin hareketli gündeminde bir kez daha yerini aldı.
• Uzmanlar beklenen Marmara depremine karşı bir kez daha uyardı.
• Prof. Dr. Naci Görür, “Marmara’daki sistem gerilim biriktiriyor” dedi.
• Prof. Dr. Okan Tüysüz de olası Marmara depreminin Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzey kolu üzerinde beklendiğini belirterek şunları söyledi: ”Bir gün o da aniden olacak ve biz yıllardır depreme hazırlanmadığımızı, bunca yılı boş konuşmalarla nasıl heba ettiğimizi konuşacağız. Üzücü ama uyarmak dışında elden gelen bir şey yok..”

Siyaset gündemindeki gelişmelere geçelim.

• Yerel seçimlerde ittifak yapmayacağını açıklayan iYİ Parti’de özellikle büyük kentlerde işbirliğini savunan isimler istifa etmişti.
• İYİ Parti’ Sözcüsü Kürşad Zorlu, kendilerine yönelik saldırı olduğunu savundu. Yeni üyelerin de partiye kaydolduğunu belirten Zorlu, Kayda değer bir kaybımızın olmadığını ifade etmek isterim” dedi.
• İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da istifalarla sarsılan İYİ Parti ile ilgili sorulara cevap verdi. İstifalara ilişkin “Keşke olmasa…” diyen İmamoğlu “İYİ Parti demokrasi için özel bir parti. Keşke kendi içlerinde daha bütünlükçü bir yapısı olsa” diye konuştu.
• İmamoğlu ayrıca kendisine "Eş Başkan" diyerek yerel seçimlerde belediye başkanı seçtirmeyeceklerini söyleyen İYİ Partili Mete Koca’ya da yanıt verdi. İmamoğlu "Benim kulağım kötü sesleri, sözleri hiç duymuyor” dedi.

CHP’li Adana Büyükşehir Belediyesi’ne operasyon düzenlendi.

• Rüşvet alındığı ve ihaleye fesat karıştırıldığı iddiasıyla yapılan operasyonda Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar’ın danışmanıyla birlikte 10 kişi gözaltına alındı.
• Zeydan Karalar operasyon için 'algı' değerlendirmesi yaparken “Bizim olduğumuz yerde kanunsuz hiçbir iş olmaz” dedi.
• CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, operasyonla ilgili şunları söyledi: ”İktidar her seçim öncesinde bunu yapıyor. Bekliyorduk ancak hangi belediyeye yapılacağını bilmiyorduk…”

AKP, 31 Mart yerel seçimi öncesi İstanbul'da "temayül yoklaması" yaptı.

• Toplantıyı Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Tayyip Erdoğan yönetti.
• Parti Sözcüsü Ömer Çelik, aday belirmele çalışmalarının ay sonuna yetişeceğini söyledi.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhur ittifakına destek veren Yeniden Refah Partisi tutumunu netleştiriyor.

• Partinin Genel Başkanı Fatih Erbakan, ittifak ihtimalinin 3 büyükşehir için geçerli olabileceğini , geri kalan tüm il ve ilçelerde kendi adaylarını çıkaracaklarını söyledi.

31 Mart 2024’te yapılacak yerel seçimler yaklaşırken kamuoyu araştırma sonuçları da gelmeye devam ediyor.

• ASAL Araştırma’nın çalışmasına göre İstanbul’da İmamoğlu'na oy veririm diyenlerin oranı yüzde 41.5 çıkıyor.
• İktidara yakınlığıyla bilinen şirketin araştırmasında AK Parti’nin olası adayları da soruldu. Seçmenin yüzde 40’ı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya, yüzde 29’u eski Bakan Murat Kurum’a ve yüzde 20’si de Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu’ya oy verebileceğini söyledi.

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in bakanlık bütçesi görüşülürken yaptığı konuşma tartışmalara neden oldu.

• Bakan Tekin, tarikat ve cemaatlerle 10 protokol yaptıklarını ve buna devam edeceklerini söyledi. Bakan Tekin, “Çünkü onlar çocukların dağa çıkmasını engelliyor" dedi.
• Bakan’ın sözlerine CHP’den tepki geldi. CHP Sözcüsü Deniz Yücel, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a seslenerek Yusuf Tekin'in görevden alınması için çağrıda bulundu. Yücel şunları söyledi: “Ülkeyi yönetenler Anayasaya kayıtsız şartsız uymak zorundadır. Laiklikten ödün verilemez! Biz evlatlarımızı, geleceğimizi bu çarpık zihniyete teslim edemeyiz.!

Ankara’ Garı’nda 8 yıl önce düzenlenen canlı bomba saldırısıyla ilgili kamu görevlilerinin ihmaline ilişkin soruşturma takipsizlikle sonuçlanmıştı.

• 10 Ekim katliamında öldürülenlerin aileleri Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın haberine göre Anayasa Mahkemesi bireysel başvuruyu "kabul edilemez" buldu.
• Böylece Gar katliamında kamu görevlilerine ilişkin şikâyette iç hukuk yolu tükenmiş oldu.
• Bu karardan sonra avukatların AİHM'e başvurları bekleniyor.

Somali Cumhurbaşkanı'nın oğlu Muhammed Hasan Şeyh Mahmud'un moto kurye Yunus Emre Göçer'e çarptığı kazaya ilişkin Adli Tıp Kurumu ek rapor hazırladı. Buna göre şüpheli Mahmud asli derecede kusurlu.

• 30 Kasım’da meydana gelen kazada Göçer ağır yaralanmış ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti.
• Kaza sonrası ifadesi alındıktan sonra serbest bırakılan Mahmud'un ise 2 Aralık'ta yurt dışına çıktığı belirlenmişti. Şüpheli hakkında 8 Aralık'ta yakalama kararı çıkarılmıştı.

EKONOMİ

Asgari ücret tespit komisyonu ikinci toplantısını dün yaptı.

• Hükümet tarafı komisyonda rakam teleffuz etmedi. Komisyon üçüncü kez toplanacak.
• Asgari ücretin 25- 31 Aralık arasında açıklanması bekleniyor.
• Asgari ücret şu anda net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.
• AKP Grup Başkanvekili Akbaşoğlu, alım gücünü artıracak maaş düzenlemesi yapılacağını söyledi.

Merkez Bankası konut fiyat endeksini açıkladı. Verilere göre konut fiyatları ekimde yıllık yüzde 86,46 arttı.

• 100 metrekare büyüklüğündeki bir konutun Türkiye genelindeki ortalama fiyatı 3 milyon TL'nin üzerine çıktı.

Yeni yılda özel tüketim vergisi tutarının 42,96 olacağı tahmin ediliyor.

• Yüzde 20'ye yükselen KDV de dikkate alındığında en ucuz sigaranın 51 lira 5 kuruş olacağı tahmin ediliyor.

Reklam Kurulu, Aralık ayı toplantısında 139 dosya için 21 milyon liradan fazla idari para cezası verdi.

• Kurul, bir kozmetik şirketinin reklamlarındaki "En iyi parfüm-En iyi fiyat" ifadelerini yanıltıcı buldu.
• Kurulun yıl içinde verdiği ceza miktarı 114 milyon lirayı aştı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

İsrail’in Gazze’ye yönel saldırıları sürüyor. Hamas yetkilileri Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı'na düzenlenen hava saldırılarında en az 110 kişinin öldürüldüğünü duyurdu.

• İsrail'in üç müttefiki İngiltere, Almanya ve Fransa Gazze’deki çatışmaların sona erdirilmesi çağrısında bulundu. İngiltere ve Almanya geçen hafta başında 153 ülkenin desteklediği ve Gazze'de acil insani ateşkes talep eden Birleşmiş Milletler kararında çekimser oy kullanmıştı.
• İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) İsrail hükümetini sivilleri kasıtlı olarak aç bırakmakla suçladı. Raporda bunun bir savaş suçu olduğu vurgulandı. İsrail hükümeti ise rapora tepki gösterip kuruluşu "Yahudi düşmanı ve İsrail karşıtı" olmakla suçladı.

Sırbistan'da Pazar günü yapılan genel seçimleri Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in iktidardaki Sırp İlerleme Partisi (SNS) kazandı.

• Muhalefet Vucic'i ülkeyi demir yumrukla yönetmekle suçluyor.
• Muhalif siyasetçiler, Cumhurbaşkanı'nın rejiminin mafya ile yakın bağlara sahip olduğunu ve yolsuzluk yaptığını öne sürüyor.
• Vucic ise kendisini eleştirenlerin "iktidara gelmek isteyen hainler ve hırsızlar" olduğunu söylüyor.

Şili, darbe döneminden kalma anayasanın değiştirilmesi için ikinci kez sandık başına gitti. Şili halkı bir kez daha tercihini "hayır"dan yana kullandı.

• Böylece, diktatör Augusto Pinochet döneminde hazırlanan ve birçok kez revize edilen mevcut anayasa yürürlükte kaldı.
• 2022'de düzenlenen referandumda da hayır çıkmıştı.

Avrupa Birliği, eski adı Twitter olan X platformu hakkında resmi soruşturma başlattı. Platformun illegal içerikler, şeffaflık ve dezenformasyon ile mücadele yükümlülüklerini ihlal ettiği öne sürülüyor.

Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA), Kulüpler Dünya Kupası'nın yeni formatını açıkladı.

• 2025'ten itibaren turnuvaya 32 takım katılacak.
• Şu an her yıl sezon ortasında yapılan turnuvaya 6 konfederasyonu temsilen 7 takım katılıyor.
• 2025 Kulüpler Dünya Kupası, 15 Haziran-13 Temmuz tarihleri arasında ABD'de yapılacak.

KISA DALGA’DAN