BÜLTEN / NÜKLEER TEHDİT EŞLİĞİNDE MÜZAKERE

KISA DALGA BÜLTEN

28 ŞUBAT 2022

PODCASTİ DİNLEMEK PLAY'E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Dört günde en az 67 sivil yaşamını yitirdi, 368 bin kişi yerinden oldu...
Rusya Devlet Başkanı Putin 24 Şubat'ta yaptığı açıklamayla Ukrayna’ya yönelik işgal hareketi başlamıştı. 25 Şubat'ta  hedef başkent Kiev'di. 

Zelenskiy, Ukrayna halkını Rus işgaline karşı direnmeye çağırdı. Geçtiğimiz dört günde masaya oturma, müzakere lafları dillendirilse de somut bir gelişme olmadı.Hatta Putin, Ukrayna ordusuna "gücü ele alın" çağrısı yaptı... Dün yani 27 Şubat’ta neler yaşandığına kısaca göz atalım…

• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OCHCR), şu ana kadar ülkede 64 sivilin öldüğü ve 176 sivilin de yaralandığını bildirdi. 

• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR), resmi kaynaklara dayandırdığı verilere göre ise dört günde Ukrayna'dan yaklaşık 368 bin kişi gitmek zorunda kaldı.

*Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya'yı Uluslararası Adalet Divanı'na şikâyet ettiklerini açıkladı. Zelensky, "Rusya'dan hesap sorulmalı" dedi. 

* Ukrayna Savunma Bakanı Yardımcısı, işgalin başlamasından bu yana 4 bin 300 Rus askerinin öldüğünü ve Rusya’nın 146 tank kaybettiğini açıkladı.  

Batı hava sahalarını kapattı

*ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'ya karşı ellerindeki seçeneklerin Üçüncü Dünya Savaşı'nı başlatmak ya da Rusya'ya uluslararası hukuku ihlal etmenin bedelini ödetmek olduğunu belirterek,   geniş çaplı yaptırımlar uyguladıklarını ifade etti.

*Almanya Başbakanı Olaf Scholz, “NATO topraklarının her bir metrekaresini savunacağız... Putin bir Rus imparatorluğu kurmak istiyor” açıklaması yaptı.

*Operasyona tepki olarak şu ana dek hava sahalarını Rusya'ya kapatan ülkeler şöyle: İrlanda, İngiltere, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya, Romanya ve Bulgaristan.

NATO ülkeleri Ukrayna'ya silah yardımı yapacaklarını açıkladı. Bu kapsamda Hollanda, Alman yapımı tanksavarları Ukrayna'ya gönderecek.

Müzakereler sınırda ve önkoşulsuz..

Dününün en önemli gelişmelerinden biri şüphesiz müzakere açıklamalarıydı. Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukaşenko, "Ukrayna, devlet statüsünü kaybetmek istemiyorsa  masaya oturmalı" diyerek Kiev'e çağrı yaptı.

Bir süre sonra Kremlin'den "Heyetimiz Belarus'ta, Ukraynalıları bekliyor" açıklaması geldi.

*Zelensky bu açıklamaya şu yanıtı verdi: ”Rusya Ukrayna'ya Belarus topraklarından saldırmamış olsaydı, Minsk'te görüşmeler mümkün olabilirdi. Rusya'ya müzakereler için Varşova, İstanbul, Bakü'yü ve Ukrayna'ya füze atılmayan herhangi bir başka kenti önerdik. Ama Minsk olmaz.”

*Sputnik’in haberine göre, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko’nun karşı açıklaması da şöyle oldu: “Mesele nerede toplanılacağı değil, çantada ne ile gidileceğidir. Biz barışı konuşmaya hazırız.  Kentlerin bu şekilde seçilmesi bizim için gerçekten anlaşılır değil.”

*Zelenskiy’nin ofisi, Rusya ile müzakereleri teyit etti. Açıklamada, "Rusya ile müzakereler Belarus-Ukrayna sınırında yapılacak. Heyetler önkoşulsuz buluşacak" denildi. 

*Müzakere diplomasisi sürerken  Putin'in,nükleer caydırıcı güçleri yüksek alarma geçirme emri verdiği' açıklandı.

Rusya’ya SWIFT yasağı

ABD ve Avrupa Birliği bazı Rus bankalarını uluslararası bankacılık sistemi SWIFT'ten  çıkarma kararı aldı. Karar, ABD, İngiltere, AB ve Kanada tarafından ortak yazılı açıklamayla duyuruldu.  Rusya Merkez Bankası'nın uluslararası rezervlerinin de kısıtlanacağı belirtildi.

SWIFT yani "Dünya Bankalararası Finansal İletişim Topluluğu" sınır ötesi ödemeleri hızlandıran ve böylece uluslararası ticareti kolaylaştıran bir mesajlaşma sistemi. Bu sisteme bağlı bankalar sistem içindeki diğer bankalarla ödemeler için ilişki kurabiliyor. Mesajların güvenli olması sayesinde ödeme talimatları genellikle sorgulanmadan yerine getiriliyor.

Rus bankaları sistemden çıkarılırsa bu ülkenin dünya finans piyasalarına erişimi kısıtlanacak.

Google, Meta ve Youtube'dan Rusya'ya "yaptırım"

Devletlerin yanı sıra dev şirketlerden de yaptırım açıklamaları geliyor. Facebook’un ana şirketi olan Meta, Rusya devlet medyasına platformda çeşitli yasaklamalar getirdi. YouTube  birden fazla Rus kanalının video hizmetinde gelir elde etmesini engelledi

 Google da devlet tarafından finanse edilen Rus medyasının kendi platformu üzerinden para kazanmasını askıya aldı.

Berlin'de "Savaşa hayır" eylemine 100 binden fazla kişi katılıyor

Almanya'nın başkenti Berlin'de savaş karşıtı  eyleme 100 binden fazla kişi katıldı. Ukrayna halkıyla dayanışma içinde oldukları mesajını veren göstericiler, "Ukrayna'dan çık", "Putin, terapiye git, Ukrayna'yı ve dünyayı rahat bırak" yazılı pankartlar taşıdı.

Reuters: Türkiye söylem değiştirdi?

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun, dün yaptıkları açıklamalarda Rusya’nın Ukrayna'daki askeri harekatını 'savaş' olarak nitelendi. Kalın,  Rusya'ya saldırıları durdurma çağrısı yaptı. 

Reuters ajansı Ankara’nın Rusya’nın saldırılarının “kabul edilemez” olduğunu söylese de bugüne kadar “savaş” ifadesini kullanmadığına dikkat çekti. Reuters, “savaş” ifadesinin “Boğazların Rus savaş gemilerine kapatılmasının önünü açabilecek bir söylem değişikliği” olduğunu yazdı.

Rusya’nın işgal hareketinden sonra Ukrayna, Türkiye’den boğazları kapatmasını istemişti. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, şu acıklamayı yapmıştı: “Türkiye Boğazlar’dan savaş gemilerinin geçişini durdurabilir. Savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin kendi üslerine dönme talebi olursa, o zaman ona izin verilmesi gerekiyor.

Savaş halini hukuken kabul edersek bu süreç başlayacak.”

Bakan Çavuşoğlu: "Çatışma savaşa dönüştü, Rusya ya da Ukrayna için Montrö’yü uygularız"

CNN Türk yayınında konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Artık bu çatışma bir savaşa dönüştü, bu durumda taraflardan biri Rusya ya da Ukrayna için Montrö’yü böyle uygularız. 19. madde istisna tanıyor. Savaş ülkesinin gemisi bağlı olduğu limana dönecekse istisna getiriliyor. Montrö'nün tüm hükümlerini şeffaflıkla uygulayacağız" dedi.

Montrö  Boğazlar Sözleşmesi'nin 19. maddesi, Türkiye'ye savaş olarak nitelediği durumlarda Boğazları savaş gemilerine kapama hakkını tanıyor. Bu maddenin işletilmesi halinde, sadece Karadeniz filosuna bağlı olup üslerine dönüş yapan gemilere izin verilebiliyor. 

Altı partinin yeni sistem açıklaması bugün...

Altı muhalefet partisinin mutabakata vardığı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ortak metninde imzalar bugün törenle atılıyor. Tören Bilkent Otel'de saat 13.30'da düzenlenecek. 

Törenin sunuculuğunu Tuluhan Tekelioğlu yapacak. İmza törenine aralarında dernek, vakıf ve meslek örgütlerinin de olduğu 250’ye yakın sivil toplum kuruluşunun temsilcisinin davet edildiği öğrenildi. Davet gönderilen kurumlar arasında TÜSİAD, MÜSİAD, DİSK, Hak-İş, Türk-İş, İnsan Hakları Derneği, Mazlum-Der gibi kuruluşların yanı sıra 81 ilin baro başkanı, Türkiye Barolar Birliği ile kadın ve çevre alanında faaliyet yürüten dernekler de bulunuyor. 

Altı muhalefet partisi, seçim sonrası parlamenter sisteme dönüşün yol haritasını belirlemek üzere 2021 yılının Ekim ayında TBMM çatısı altında çalışmalara başlamıştı. 

halktv.com.tr yazarı Fikret Bila’nın aktardığına göre yeni sistemde yasama, yürütme ve yargı organları kuvvetler ayrılığı ilkesine uygun olarak ayrılacak. Yargı bağımsızlığı sağlanacak. Meclisin yetkileri artırılacak. YÖK kaldırılacak. Yargı kararı olmadan belediye başkanları görevden alınamayacak. Merkez Bankası bağımsız hale getirilecek

Demirtaş'tan "6 partili muhalefet zirvesi" yorumu: "Ben ortada bir kriz görmüyorum"

ESki HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, altı muhalefet partisinin güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmasını ve bu çalışmada HDP’nin olmamasını yorumladı: "Siyasette konuşabilmek önemlidir. Konuşmadan, birbirini anlamadan sorunlar çözülemez. Bu yönüyle önemli görüyorum. HDP zaten davet beklemediğini, Üçüncü İttifak için çalıştığını açıkladı. HDP eş genel başkanları da diyaloğa kapalı olmadıklarını ifade ediyor. Ben ortada bir kriz görmüyorum."

Kılıçdaroğlu: "28 Şubat mağdurları ile barışmak zorundayız, barışacağız"

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “helallaşme” görüşmeleri kapsamında İstanbul'da 28 Şubat mağdurları ile bir araya geldi. Kılıçdaroğlu buluşmada özetle şöyle dedi: “Helalleşme çıkışı yaparken söylemiştim. Bize sadece iktidar olma yetmiyor. Bu yaşımdan sonra neyleyim ben sarayları, uçakları… Mütevazi bir hayat bana yetiyor. Herhangi bir beklentim de yoktur. Türkiye’ye miras bırakmak istiyorum. Barışmış bir millet benim en büyük başarım olacak. 28 Şubat mağdurları ile barışmak zorundayız, barışacağız.”

EKONOMİ

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle üç ürüne ihracat kısıtlaması

Tarım ve Orman Bakanlığı, 27 Ocak’ta Bazı Tarım Ürünleri İhracatına İlişkin Tebliği kapsamında Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle yaşanılan olağanüstü durumu gerekçe göstererek dökme zeytinyağı, fasulye ve kırmızı mercimek ihracatına kısıtlama tedbirine gitti.

Dünya Bankası'ndan Türkiye değerlendirmesi

Dünya Bankası’nın Türkiye Ekonomi Monitörü raporunun son sayısına göre, 2021 yılında beklentilerin üzerinde güçlü bir büyüme kaydeden Türkiye ekonomisinin 2022’de artan yurt içi makroekonomik ve finansal zorlukların büyümeyi yavaşlatması ile birlikte çok daha düşük bir hızda büyümesi bekleniyor

CHP'den kamudaki taşeron işçilerin kadroya alınması için kanun teklifi

CHP Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç, kamuda taşeron işçi olarak çalışanların kadroya geçirilmesi için kanun teklifi verdi. Teklifin gerekçesinde, "Taşeron işçilerle ilgili yıllardır süren haksızlık ve eşitsizliklerin son bulması gerektiği belirtildi.

COVID 19

New York Times: Covid-19'un kaynağı 'laboratuvar' değil Vuhan'daki hayvan pazarı

New York Times gazetesi, henüz yayınlanmamış iki yeni uluslararası çalışmaya ilişkin haber yaptı. Habere göre Covid-19’un kaynağı 'çok açık bir şekilde' Vuhan'daki hayvan pazarı. Virüs laboratuvardan çıkmadı.

Prof. Dr. Özlü'den "korona sonrası" uyarısı: "Hafif geçirenlerde bile bazen uzun süren, kalıcı sorunlar gelişebiliyor"

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, Omicron geçirenlerde nefes darlığı gibi solunum sıkıntılarının kendini gösterdiğini belirterek "Hafif geçirenlerde bile bazen uzun süren, kalıcı sorunlar gelişebiliyor" dedi.

KISA DALGA’DAN

Oxford Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Emre Eren Korkmaz "Genç Bilimciler Anlatıyor" kitabının yazarları ile çalışma alanlarını konuşuyor. 

Dr. Çağakan Özbalcı, “lipitleri” anlattığı bölümü.