Irak bugün, IŞİD'in 3 Ağustos 2014'te başlattığı Ezidi Soykırımı'nın sekizinci yıldönümünü anıyor. IŞİD'in başta Şengal'de olmak üzere en az 5 bin Ezidi'yi katletmesinin yıldönümünde, kaçırılan yüzlerce kişiden hâlâ haber alınabilmiş değil.
Şengal’de IŞİD’in işlediği suçları kapsayan 5 binden fazla özel dava dosyası oluşturulduğu belirtilirken, bugün Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) birçok noktasında anma törenleri düzenlenecek. IKBY Başbakanı Mesrur Barzani de, Soykırım'ın sekizinci yıl dönümü vesilesiyle bir mesaj yayımladı.
Soykırımı 'vahşi bir suç' diye niteleyen Barzani, "İşlenen suç o kadar acı verici ve yürek sızlatıcıydı ki, asla unutulmayacak. Kürdistan halkı ve dünyanın vicdanını sızlatan bu katliam ve suçların bir daha tekrarlanmasına hiçbir şekilde izin verilmemelidir” dedi.
'MİLİSLER VE YASADIŞI GRUPLAR BÖLGEDEN ÇIKMALI'
Barzani'nin açıklamasında, "Ne yazık ki Ezidi kardeşlerimiz uzak ve yakın tarihte bir çok acılar yaşadı. Şimdi de bazı silahlı grupların dayatması nedeniyle Şengal hala huzurlu bir bölge değil ve göç eden halk geri dönemiyor. Bu nedenle, Şengalli göçzedelerin acılarının son bulması ve onurlu bir şekilde evlerine dönebilmeleri için Şengal Anlaşması’nın uygulanması, Şengal bölgesindeki durumun normalleştirilmesi, milisler ve yasadışı grupların bölgeden çıkması gerektiğini bir kez daha yineliyoruz" ifadeleri yer aldı.
MESUD BARZANİ: KÜRDİSTAN HALKININ YAŞADIĞI SUÇLAR ZİNCİRİNİN DEVAMI
IKBY'nin eski başkanı ve Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesud Barzani de, Soykırım'ın sekizinci yıldönümünde yayımladığı mesajda, "Şengal Soykırımı suçu, Kürdistan halkının bedeninde derin bir yaradır" dedi. Barzani, "Ezidi kardeşlerimiz, Kürtlükleri ve inançları nedeniyle teröristlerin saldırısına uğradı" ifadelerini kullandı; "IŞİD'li suçluların Ezidi kardeşlerimize yaptıkları, Kürdistan halkının tarih boyunca yaşadığı felaket ve suçlar zincirinin devamıydı" dedi.
Barzani'nin, “Şengal’de yaşanan katliamın yıldönümünde, ne yazıktır ki Kürdistan Bölgesi hükümeti ile Irak hükümeti arasında imzalanan Şengal’in geleceği ve yönetimiyle ilgili anlaşma hala uygulanmadı. Şengal hala halkın dönüşünü ve bölgenin inşasını engelleyen bir takım güç ve silahlı grubun elindedir" sözleri dikkat çekti.
'ŞENGAL'E EL KOYAN GÜÇLER ÇEKİLMELİ'
Mesud Barzani, "Şengal’de yaraların sarılması ve iyileşmesi için atılması gereken ilk adım, Şengal’in asıl ve temiz sahiplerine teslim edilmesidir. Şengal’e el koyan güç ve milisler çekilmeli, Şengal Anlaşması uygulanmalıdır. Ayrıca Ezidiler ve bileşenlerin bir kez daha böyle bir felaket ve zulme maruz kalmaması için gerekli önlemler alınmalıdır" dedi.
2 BİN 700 KİŞİDEN HÂLÂ HABER ALINAMADI
IŞİD'in 2014 yazında Irak'ın kuzeyindeki ilerleyişi sırasında Irak ordusu ve Peşmerge bölgeden çekilmişti. Musul'un IŞİD'in eline geçmesi sonrasında, Şengal'deki Ezidiler soykırıma maruz kalmıştı. Ezidilerin '73’üncü Ferman' olarak adlandırdığı soykırımda, en az 5 bin kişi katledildi; çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 6 binden fazla kişi kaçırıldı, köleleştirildi, işkenceye ve cinsel saldırıya maruz bırakıldı. Yüzbinlerce Ezidi de, günler boyunca Şengal Dağı’na ve Suriye'ye sığındı.
Yaşananlar Birleşmiş Milletler ve birçok ülke tarafından soykırım olarak tanınırken, IKBY hükümetinin kaçırılan Ezidileri kurtarmak için kurduğu 'Ezidileri Kurtarma Ofisi'nin çalışmaları da sürüyor. Bugüne dek 3 bin 500'den fazla kişi kurtarılsa da, yaklaşık 2 bin 700 kişiden hâlâ haber alınamadı. Binlerce Ezidi ise sekiz yıl sonra hâlâ kamplarda yaşıyor.
GÖÇ EDENLERE ÇAĞRI: IŞİD SUÇLARINI KAYIT ALTINA ALIN
IŞİD’in İşlediği Suçları ve Mağdurları Araştırma Kurulu Sorumlusu Şakir Mahmud Mirani ise bugüne kadar Şengal sınırlarında 108 toplu mezar tespit edildiğini, bunlardan 57'sinin açıldığını ve 324 kişinin kemiklerinin de ailelerine teslim edildiğini söyledi. Rudaw'a konuşan Mirani, IŞİD’in işlediği suçları kapsayan 5 binden fazla özel dava dosyası oluşturulduğunu da söyledi.
Bu dosyaların uluslararası mahkemelere verilmek üzere hazırlandığına dikkati çeken Mirani, "Ezidilere yönelik katliam davasını Lahey'deki Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı yargı organı Uluslararası Adalet Divanına götüremiyoruz çünkü Irak buraya üye değil" diye konuştu. Mirani, IŞİD zulmünün tanığı veya mağduru olanlara da çağrıda bulunarak, "IŞİD’den kurtulan bu kişi ve aileler uluslararası kurumlar vasıtasıyla yurt dışına göçtü. Onlara gelip yaşadıklarını kayda alarak buna sahip çıkmaları için sesleniyoruz" ifadelerini kullandı. (Kısa Dalga)
* Fotoğraf, Özgür Ezidi Vakfı'nın Twitter hesabından alınmıştır.