MEHMET ÇETİNGÜLEÇ
Eylül'de borsayı ne bekliyor?
Borsa uzun süredir 10 binin üzerinde tutunamıyor.
BİST 100 endeksi 22 Temmuz'da 11 bin 172'yi görmüştü. Son 2 aydır düşüyor. 26 Ağustos'ta 9 bin 500'lere geriledikten sonra yönünü yukarı çevirip haftayı 9 bin 833 puandan kapadı.
Eğer...
Bölgede Türkiye'yi de etkileyecek olağanüstü bir olay olmazsa...
Eylül ayında beklenti, endeksin 10 bini aşıp yeni bir pozitif sürece girmesi yönünde.
Çünkü...
Hem Mehmet Şimşek'in istifa haberleri bizzat kendisi tarafından yalanlandı, hem de yaz tatilinin sonuna gelindi.
Yatırımcılar yeniden ekran başına dönüyor.
Enflasyonun yüzde 100'lere kadar ulaştığı bir ortamda iyice ucuzlamış olan borsa "enflasyona uyum" hareketi yapabilir.
Sonuçta, borsa dediğiniz şey hisse senedi ve bununla Türkiye'nin en seçkin şirketlerine ortak oluyorsunuz. O şirketler sattıkları ürünlere zam yaptılar. Gelirleri arttı. Bunun ortaklara yansıması gerekir.
XXX
Perşembe akşamı Merkez Bankası "liralaşmayı" teşvik edici yeni kararlar açıkladı.
Mevduat faiz oranları biraz daha yukarı çıkacak.
Bu bir risk.
Ancak...
Borsa çok ucuz kaldığı için, yıl sonuna kadar "pozitif güncelleme" yapabilir.
XXX
Ayrıca...
Eylül-Aralık döneminde hem ABD Merkez Bankası FED, hem de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının faiz indirimine gitmesi bekleniyor.
FED'in faiz indirimi, Türkiye dahil gelişmekte olan ülkelere para akışı sağlayacaktır.
Peki gelen para nereye gider?
Hem bonoya, hem borsaya.
Çünkü...
Yabancı girişi borsada getiri potansiyelini artıracaktır.
XXX
Türkiye'de küçük yatırımcılar bir süredir borsadan kaçıyordu.
Öyle ki...
Mayıs ayında 8 milyon 340 bine ulaşan yatırımcı sayısı Perşembe günü itibariyle 7 milyon 430 bine geriledi.
Geçen yıl Eylül ayında yatırımcı sayısının 7 milyon 780 bin olduğu göz önünde bulundurulduğunda, son 1 yılda yatırımcı sayısında düşüş var.
Özellikle son 3 ayda borsadan kaçış hızlanmış.
Yatırımcı sayısı Haziran'da 7 milyon 650 bine, Temmuz'da 7 milyon 470 bine, Ağustos sonunda ise 7 milyon 430 bine gerilemiş.
Bu tablo, son aylardaki testere hareketleri ve geri çekilmenin yatırımcıları bezdirdiğini gösteriyor.
XXX
Peki küçük yatırımcı geri döner mi?
Borsa "bağımlılık" yapan bir alan.
Ne yazık ki, Türkiye'de "kumar" gibi yaklaşılıyor.
Herkes vur-kaç peşinde.
Bu yüzden...
Bir kez borsaya girmiş olanın, vazgeçmesi zor.
Endeks yeniden yükselişe başladığında, borsadan kısa sürede büyük para kazanma hikayeleri tekrar dolaşıma sokulacak ve küçük yatırımcılar dönecektir.
Ayrıca...
Halka arzlar devam ediyor.
Bu da yeni yatırımcıları borsaya çekecektir.
XXX
Gelelim yabancıya.
Dört haftalık satışın ardından, geçen hafta 66 milyon dolarlık alış yaptılar.
Yabancı alışı devam ederse -ki etmesi bekleniyor- borsa daha hızlı bir şekilde yönünü yukarı çevirecektir.
Borsada çok bilinen 2 milyar dolarlık yabancı hikayesi var.
Bu para geliyor, üst üste alış yapıyor ve sonra üst üste satışlarla çıkıyordu.
Uzun süredir bu şekilde seyreden periyot son dönemde bozuldu.
Çıkan para henüz dönmedi.
Eğer geçen haftaki 66 milyon dolarlık alış, bu sürecin başlangıcıysa, birkaç hafta daha yabancı alışı devam edecektir.
Ancak...
Bu 2 milyar dolarla oynayanların "bıyıklı yabancı" yani yurt dışında yaşayan Türkler olduğu tahmin ediliyor.
Gerçek yabancı ne zaman gelir?
Onun için FED'in faiz indirimini beklemek gerekir.
XXX
Yarın Eylül ayı işlemleri başlayacak.
Eğer...
İsrail-İran-Hizbullah ekseninde yeni bir çatışma çıkmazsa, bu hafta endeks pozitif bir sürece girebilir.
Merkez Bankasının kararı bankalara yeni yükümlülük getirdiği için pazartesi günü banka hisseleri kısmen olumsuz tepki vererek başlayabilir.
Ancak...
Ay sonu satışları zaten hisselerin değerini düşürmüştü.
Bu nedenle bankalar kısa sürede toparlanıp pozitife geçecektir.
Çünkü...
Vatandaşın durumu kötü olsa da bankalarda hasılat iyi!
Bireysel kredi ve kartlardan elde ettikleri faiz gelirleri 1 yılda yüzde 194 arttı.
Bu kazanç kimde var?