20 EKİM 2022 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Amasra'daki madende 'kayıtta olmayan 6 dakikada' neler oldu?
Bültenimizin ilk maddesi 41 madencinin yaşamını yitirdiği Amasra maden faciasındaki gelişmeler… Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, AKP yönetimine ve TBMM’de Amasra'daki maden faciasına dair bilgiler vermişti. Cumhuriyet'ten Selda Güneysu'nun haberine göre patlamanın meydana geldiği gün, saat 18.05’te, ortamdaki metan gazı oranı önce yüzde 1.5 olarak ölçüldü. Ardından ocakta elektrikler kesildi. 18.09’da ise havadaki gaz oranı yüzde 1.69’a yükseldi. Bu saatten sonra da “hiçbir kayıt alınamadı”. 18.15’te ise patlama yaşandı. 41 madencinin yaşamına mal olan olan “o 6 dakikada ne olduğu” tespit edilmeye çalışılıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Meclis’teki Grup Toplantısı’nda tüm önlemlere rağmen patlamanın nasıl olduğunu bilmediklerini söylerken. kayıp 6 dakikaya işaret ederek şöyle konuştu: “
“Kömür ocaklarında havadaki metan gazı seviyesi yüzde 1 oranına çıktığında patlatmalar durdurulmakta, yüzde 2'ye çıktığında personel tahliye edilmektedir. Saat 18:05'te havadaki metan gazı oranının yüzde 1.5'a çıkması sebebiyle ocaktaki elektrik kesilmiştir. Saat 18:09'dan sonraki kayıt mevcut değildir. Tüm önlemlere ve sistemlere rağmen nasıl olup da patlama yaşandığını henüz bilmiyoruz.
İhmali görülen hiç kimsenin gözünün yaşına bakılmayacağından da milletimiz emin olsun.”
Bu arada soruşturma kapsamında bilirkişiler maden sahasında incelemelere başladı. Ocağın “karakutusu” olarak adlandırılan cihaz Emniyet Genel Müdürlüğü’nde incelemeye alındı.
Tüm madenlerin risk dereceleri yeniden değerlendirilecek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Türkiye'deki madenlerin risk derecelerinin yeniden değerlendirileceğini söyledi. Dünya'dan Hatice Aydoğan Özsökmen'e konuşan Bilgin, 'Türkiye’nin ölümlü iş kazalarında kötü bir karneye sahip olduğu yolundaki eleştiriler'e katıldı.
Bakan şunları söyledi: “Maalesef doğru. Bu durumun yeniden değerlendirilmesi gerektiği konusunda hemfikiriz. Bakanlık olarak Türkiye’deki mevcut tüm madenlerin risk derecelerinin yeniden değerlendirilmesini istedim. Önceden bir derecelendirme vardı elbette. Ancak Türkiye’deki tüm madenlerin tek tek mevcut durumuna ve risk derecelerine tekrar bakacağız.”
Akşener'den "sansür yasası" tepkisi: Bu bir istibdat yasasıdır
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Meclis'teki grup toplantısında hem Amasra’daki maden faciasına hem de sansür yasasına tepki gösterdi.
Dezenformasyon yasası için "istibdat yasası" diyen Akşener iktidara “Dün, milletimizin hürriyetini, gasp etmeye kalkan utanmazlar, nasıl yıkılıp gittiyse, siz de öyle gideceksiniz" diye seslendi.
Akşener kürsüye madenci bareti takarak çıktı. Amasra’daki madende katliam yaşandığını söyleyen İYİ Parti lideri, “Yaptığımız çalışmalar sonucunda gördük ki Amasra'daki felaket de geliyorum demiş. Sayıştay uyarmış, müfettişler defalarca uyarmış, ceza kesmiş. Ancak Erdoğan'ın atadığı yetkililer kıllarını kıpırdatmamışlar. Göz göre göre gelen felaketi izlemişler” diye konuştu.
Maden faciası önergesi: İdari ve siyasi ihmaller incelenmeli
CHP de Amasra’da 41 madencinin hayatını kaybettiği maden faciasını Meclis’in gündemine taşıdı.. CHP, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ait ocakta meydana gelen grizu patlamasının sebeplerinin ve sorumlularının açığa çıkarılabilmesi için hazırladığı araştırma önergesini Meclis’e sundu.
Tele1’e karartma
Türkiye sansür yasasını tartışırken RTÜK’ten de tepki çeken bir karar geldi. Kurul, TİP Milletvekili Sera Kadıgil’in Diyanet ve İman Hatiplerle ilgili sözleri nedeniyle TELE1’e 3 gün yayın durdurma cezası verdi.
Karar, TELE1’i yayın lisansını kaybetme aşamasına getirdi. Şubat 2023’e kadar benzer bir ceza alması halinde, TELE1 RTÜK eliyle kapatılacak.
211 edebiyatçı 'sansür yasasına' karşı tek ses: Reddediyoruz
İçerdiği düzenlemeler nedeniyle "sansür yasası" olarak anılan "Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın onaylamasının ardından yürürlüğe girerken, yasaya tepkiler de devam ediyor. Aralarında Orhan Pamuk, Zülfü Livaneli, Aslı Erdoğan, Ahmet Ümit'in de olduğu 211 edebiyatçı ve yazar ortak açıklama. açıklamada "Edebiyatçı ve yazarlar olarak ülkeyi derin bir karanlığa boğacak sansür yasasını reddediyoruz. Zorbaların yalanına karşı, halkın ve dünyanın hakikati! #Susmayacağız. #Susmak yok" denildi.
AKP'li Mahir Ünal'dan 29. madde yorumu: Sansür nerede?
AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal ise 'gerçeğe aykırı bilgiyi yayanlara' 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngören 29'uncu maddenin sansür getirmediğini savundu. ”Burada sansür nerede?" ifadelerini kullandı. Ünal şöyle devam etti:
“Biz burada, TCK'da suç olarak sayılan 'halk arasında panik ve endişe yaratma-kamu barışı bozmak' alt başlıklarını bir araya bağladık. Haber verme amacını aşmayan paylaşım suç kapsamında değil. Biz bu yasayı iki yıl önce hazırlamaya başladık. Biz yasa yapıcı olarak niyetimizi, maksadımızı sunuyoruz. Bundan sonrası yargıdadır. Yasanın uygulamasında sıkıntılar da çıkarsa, Meclis orada.”
Erdoğan’dan Kılıçdaroğlu’na adaylık çağrısı,Kılıçdaroğlu’ndan yanıt: Sen kim hodri meydan kim
Seçim gündemi de giderek hareketlenirken Cumhurbaşkanı Erdoğan dün, partisinin grup toplantısında CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'na adaylık çağrısı yaptı. “Hodri meydan” dedi Erdoğan, “Seçimlerde çık karşımıza birikimlerimizi vizyonlarımızı heyecanlarımızı yarıştıralım” dedi.
Kılıçdaroğlu ise Erdoğan’a Twitter’dan cevap vererek, canlı yayına davet etti. CHP lideri, “İstediğin TV kanalında, önünde prompter, arkanda danışmanların, karşında sadece ben. Gel vizyon konuşalım. Halkımız da Bay Kemal'in vizyonu ile Erdoğan ve danışmanlarının vizyonunu görsün. Net söylüyorum, korkak sensin ve bu akşam gelemeyeceksin. Hodri meydan kiiim, sen kim…"
EKONOMİ
Açık ve yoksulluk sınırı yükseldikçe yükseliyor
Büro Emekçileri Sendikası (BES), gıda fiyatları üzerinden yapılan hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması 8 bin 28 lira parcama yapması gerektiğini açıkladı.
Gıda harcaması ile giyim, konut, ulaşım, eğitim gibi ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının yani yoksulluk sınırı ise 26 bin 155 lira oldu. Sadece bir kişinin yaşam maliyeti ise 10 bin 837 lira olarak kaydedildi.
Tütün, alkol ve cep telefonlarına ilişkin yeni düzenlemeler
AKP'li milletvekillerinin Meclise sunduğu teklifte tütün ve alkol piyasasına ilişkin düzenlemeler yer aldı. Teklifte a elektronik haberleşme şebekelerinden hizmet almayan cihazların elektronik kimlik bilgilerinin pasife alınma süresi 7 yıldan 1 yıla düşürüldü.
İngiltere ve Euro bölgesinde rekor enflasyon
İngiltere’de yıllık tüketici enflasyonu, Eylül’de yüzde 10,1 ile yeniden son 40 yılın en yüksek düzeyine çıktı.
Temmuz’da da da enflasyon yüzde 10,1 çıkmış, ağustosta yüzde 9,9’a düşmüştü. Yıllık enflasyonda en büyük artış, geçen ay olduğu gibi gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü. Euro Bölgesi'nde de ağustosta yüzde 9.1 olan yıllık enflasyon, eylülde yüzde 9.9'a yükselerek rekor kırdı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Rus general duyurdu: Herson’da durum zor
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin “zaferin anahtarı” olarak tanımladığı ülkenin güneyindeki Herson kentinde süreç Rusya aleyhine gelişiyor. Vladimir Putin’in Ukrayna’daki askeri güçlerin başına getirdiği komutan General Surovikin, Herson kentindeki durumu “zor” olarak niteledi ve sivillerin tahliye edileceğini duyurdu.
Stoltenberg: Ukrayna savaşmayı bırakamaz
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna savaşı ve Rusya'nın nükleer silah tehdidiyle ilgili açıklamalarda bulundu.
DW’nin sorularını yanıtlayan Stoltenberg, "Ukrayna'ya yönelik nükleer saldırı riski düşük. Ama kullanıldığı takdirde sonucu çok büyük olur. Bu yüzden ciddiye almamız gerek. Rusya’nın tehditlerinin amacı elbette bizi Ukrayna'ya sağladığımız desteği durdurmaya zorlamak, şantaj yapmak. Ama biz bunu yaparsak, Ukrayna'da Putin kazanacak" dedi. Stoltenberg, "Rusya savaşmayı bırakırsa, barış olacak. Ukrayna savaşmayı bırakırsa, bağımsız bir ulus olarak varlığını sürdüremeyecek" diye konuştu.
AB-Türkiye ilişkilerinde yeni kriz kapıda mı?
Suriyeli göçmenlerin Avrupa'ya gitmek için "Işık Kervanı” adlı girişim başlatmaları, AB’de dikkatleri bir kez daha Türkiye’ye çevirdi.
Türkiye üzerinden Avrupa’ya yeni bir kitlesel göç akınından endişe eden AB’nin, Ankara ile temasa geçerek, “Işık Kervanı” hakkında bilgi talep ettiği öğrenildi. Türkiye’deki Suriyelilerin AB sınırlarını geçme planları, AB’de endişeye yol açtı.
Peki nedir bu ışık kervanı? DW Türkçe’den Değer Akalın aktardığına göre bu girişimle Türkiye’deki bazı Suriyeliler, en az 100 bin kişilik bir kitle oluşturup Yunanistan sınırına yürümeyi, AB sınırlarında oluşturacakları kitlesel baskı ile Avrupa’ya geçmeyi hedefliyor.
Telegram gibi anlık mesajlaşma uygulamaları ve diğer sosyal medya mecraları üzerinden örgütlenmeye çalışan girişim üyeleri, Eylül ayında yayımladıkları Türkçe bildiride, 10 yılı aşkın süredir kendilerini ağırlayan Türk halkına teşekkür ederek, artık Türkiye’den göç etmek dışında çarelerinin kalmadığını dile getirdi.
Fransa 12 yaşındaki Lola Daviet’in işkence edilerek öldürülmesini konuşuyor.
Fransız polisi, ülkenin başkenti Paris'teki evin önüne bırakılan bir bavulun içinde, 12 yaşında bir kız çocuğunun cesedini buldu. Lola Daviet öldürülmeden önce cinsel istismara uğramıştı ve vücudunda işkence izleri vardı. Polis, 24 yaşındaki evsiz bir kadını ve 43 yaşındaki bir erkeği gözaltına altına aldı. İkliye 'işkence, tecavüz, canavarca hisle insan öldürme ve ceset gizleme' suçlarından resmi soruşturma açıldı. Lola’nın boynunda bir kesik olduğu ve ayaklarında da biri '0' diğeri '1' yazan iki kağıt bulunduğu da aktarıldı.
Vakaları bir gecede ikiye katladı! Aşılara dirençli yeni Covid varyantı paniği
Dünya çapında 6 milyondan fazla insanın ölümüne sebep olan koronavirüs salgınıyla kötü bir haber geldi… Bilim insanları, bugüne kadar geliştirilen aşılara karşı en dayanıklı Covid-19 mutasyonunun tespit edildiğini açıkladı.
Bir gecede Singapur’da vakaların iki kat artmasına sebep olan corona virüsünün ABD’de de görüldüğü açıklandı. Bilim insanları mutasyona uğrayan virüse XBB adını verdi. Önceki Covid-19 varyantlarından daha bulaşıcı olduğu tahmin edilirken bu virüsün öldürücülüğü ile ilgili bir araştırma ve sonuca ise henüz ulaşılmadı.
Kritik tasarıda ilk adım atıldı: Haftada dört gün çalışma geliyor
Batı ülkelerinde sıklıkla gündeme gelen "haftada dört gün çalışma" sistemiyle ilgili dikkat çekici bir yasal adım İngiltere'den geldi. İngiliz milletvekili Peter Dowd, haftada dört gün çalışmanın yasal olması için bir yasa tasarısı sunacağını söyledi.
Pilot program sonunda yapılan araştırmalarda haftada dört gün çalışma sisteminin işin verimliliğini, geliri ve çalışanların mutluluğunu artırdığı ortaya çıkmıştı.
DSÖ ilk kez 'haraketsizlik' üzerine rapor hazırladı: Kalp, obezite, diyabet
Dünya Sağlık Örgütü, ilk defa hareketsizliğin etkileri üzerine küresel bir rapor hazırladı. Rapora göre hükümetler bu konuda tutumlarını değiştirmezse 2030’a kadar fiziksel hareket eksikliği nedeniyle kalp sorunları, obezite ve diyabet gibi hastalıklara yakalananların sayısı yaklaşık 500 milyon olacak. BBC Türkçe'deki habere göre bu durumun sağlık sistemlerine maliyetinin yıllık 27 milyar dolar civarında olacağı tahmin ediliyor.
KISA DALGA’DAN
Gazeteci Mehveş Evin, Kısa Dalga'da 2021 yılında yayınlanan “Gelecekte Bir Yolculuk: Türkiye 2050” adlı podcast serisinden yola çıkarak “Dünyanın Dibi Oteli” kitabını yazdı. Evin'in kitabı Karakarga Yayınevi tarafından basıldı. Emek Erez’in Mehveş Evin’le kitabı üzerine yaptığı söyleşiyi kısadalga.net adresimizden okuyabilirsiniz…
Mehveş Evin’in podcast serisini de yine kisadalga.net adresimizden ve podcast platformlarından dinleyebilirsiniz…