Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), uzun bir paradan sonra piyasada doğrudan müdahale ediyor. TCMB,  basın açıklamasından satış yönlü bir müdahale olduğu bilgisini ve bu eylemin nedeninin döviz kurundaki aşırı istikrarsız seyir olduğunu belirtti. 

Küresel olarak merkez bankaları para birimlerini korumak için piyasaya çeşitli yollarla müdahale eder. Bunlardan en yaygın olanı piyasaya döviz enjekte ederek aşırı yükselen kurun dengelenmesini sağlamak. Tersi bir durumdaysa piyasadan döviz çekilerek dengelenme sağlanır. 

Bu çerçevede TCMB, bugün 12.00’dan itibaren piyasaya müdahale etmeye başladı. Banka’nın döviz satışına başlamasıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Grup toplantısındaki konuşması arasında çok kısa bir süre vardı. Pek çok uzman bu eş zamanlılığa Erdoğan’ın konuşmasıyla olası döviz tırmanışını engelleme gayretinin neden olduğunu düşünüyor. 

Erdoğan konuşmaya henüz başladığında güne 3.5 seviyesinden başlayan Amerikan doları 12.49’a kadar geriledi, ancak konuşmayla beraber dolar, yeniden yönünü yukarı çevirdi.  Buysa uzmanların müdahale Erdoğan’ın konuşmasının etkisine dönük iddiasını güçlendiriyor.  Nitekim Erdoğan’dan faiz, kur ve enflasyona dönük açıklamalarının gelmesiyle beraber, dolar kuru 13.10 seviyesine yeniden çıktı. Saat 13.50 itibariyle 13.22 seviyesindeydi.

MÜDAHALE ÇARE OLUR MU?

Aslında TCMB’nin  müdahalesi elindeki net rezervin negatif olması nedeniyle piyasada pek beklenmiyordu. Ancak bu sürprizin etkisi kısa sürdü, zira piyasa oyuncuları MB’nin müdahale gücünün sınırının farkında bir başka anlatımla mühimmat bilgisi oyuncular tarafından biliniyor. 

Doğrudan müdahalenin etkisinin bu kadar sürmesi aslında şaşırtıcı değil, zira kurdaki tırmanın nedeni ortadan kaldırılmadı. Sadece yangına bir bardak su döküldü. Sorunun esas nedeni, ekonomik büyüme, yatırım çekme ve ihracat gelirini artırma politikası uyarınca uygulanan düşük faiz politikası. Bu politikanın kısa özeti, Erdoğan’dan sık sık duyduğumuz “Faiz sebep, enflasyon neticedir” sözü. Dolasıyla bu politikada bir değişikliğe gidilmediği takdirde kurda düşüş çok anlık ve sınırlı bir etki yaratıyor. Üstelik 16 Aralık’ta Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun faizde yeni bir indirime gideceğine kesin gözüyle bakılıyor. Yani düşük faiz politikası sürdürülecek. Buysa, müdahale olsa dahi piyasada kurun artacağına dair beklentinin yerleşmesine ve müdahaleyle kur indiğinden hızla dolar/euro alımına neden oluyor. Yani sınırlı müdahale kurdaki yangını yatıştırmak şöyle dursun, aslında döviz almak için bekleyen yatırımcılar için de fırsata dönüşüyor. Özetle müdahale kısa süreli bir düşüşe neden olsa kur hızla eski yerine dönüyor, üstelik eldeki rezervden olunuyor.