ÖZGE MUMCU AYBARS
Yunanistan’ın telekulak skandalı
Türk ve Yunan jetleri Ege’de uçuşlarını sürdürürken, Yunanistan Ağustos ayının çoğunu bir telekulak skandalıyla geçirdi. Bu sırada Türkiye’de Sedat Peker’in farklı bir Twitter hesabından yaptığı açıklamalar, rüşvet skandalları, Gülşen’in tutuklanması, hukuka aykırı biçimde ev hapsine maruz bırakılması ile festival yasakları konuşuluyordu.
Telekulak kelimesi aslında Türkçe'ye özgü bir deyim, yani gizli telefon konuşmalarını bir başkasının dinlemesi. Hepimizin telefon tapelerine, telefon dinleme ihtimallerine ve benzeri istihbarat faaliyetlerine alışkın olduğumuz malum. Skandallara doymayan ve skandalı her seferinde kendi içinde öğüten güzide ülkemizden biraz uzağa gidelim, Yunanistan’daki bu skandal nasıl çıktı ve bu süreçte neler yaşanıyor biraz özetleyelim.
Şu an kamuoyu yoklamalarına göre üçüncü parti olan Panhelenik Sosyalist Hareket’in yani PASOK’un yeni lideri Nikos Androulakis’in telefonunun 2021’in eylül ve ekim aylarında, doğrudan Başbakanlığa bağlı olan Yunanistan Milli İstihbarat Teşkilatı (EYP) tarafından dinlediği ortaya çıktı.
Androulakis, dinlenildiği dönemlerde Avrupa Parlamento milletvekiliyken 12 Aralık 2021’de PASOK’un başına geçmişti. Başbakan Miçoktakis, dinlemelerin kendisinden habersiz yapıldığını söyledi ve de EYP Başkanı Panayottis Kontoleon’un istifasını kabul etti. Ama istifalar ardı ardına gelecekti. Başbakanlık Genel Sekreteri olan Grigoris Dimitriades – aynı zamanda Miçotakis’in yeğeni de istifa edecekti.
EYP Başkanı istifa etmeden önce telefon dinlemesi talimatının Atina Savcılığı’ndan geldiğini söyleyecekti. Ama savcılığın kimin talebi üzerine harekete geçtiği de bir bilinmezlik. Şöyle bir iddia var: Ermenistan ve Ukrayna’nın Androulakis’in Avrupa Parlamentosu olduğu dönemde bir Çin Heyeti’yle görüştüğü, EYP’nin de bunun üzerine Androulakis’in telefonunu dinlediği… Ermenistan ve Ukrayna’nın Atine Büyükelçilikleri iddiaları yalanladı.
Syriza lideri Aleksis Çipras, Miçotakis ve hükümetinin istifasını talep etti.
Geçtiğimiz hafta, bu telekulak skandalını araştırmak için bir meclis soruşturma komisyonu kuruldu. Kamuoyuna kapalı olan oturumda, istifa eden Başbakanlık Genel Sekreteri ve EYP Başkanı Kontoleon, “ulusal güvenlik gizliliği” nedeniyle soruları yanıtlamadı. Muhalefet komisyon tutanaklarını yayınlamayı talep ederken Miçotakis’in partisi “istihbarat örgütünün işleyişinin kamuoyunda bir tartışma konusu olmayacağını” söylüyor.
EYP'nin eski başkanı Kontoleon ise, Başbakan'ım yalnızca resmi notlar aracılığıyla belirli soruşturmaların sonuçları hakkında bilgilendirdiğini iddia ederken, halefi Demiris, Başbakan'ı tüm 'yasal gözetim' konusunda bilgilendirdiğini ifade ediyor. Mevcut EYP Başkanı, tüm dinleme dosyalarının imha sürecinin durdurulması emrini verdiğini belirtiyor.
Çok daha önemlisi hem Kontoleon hem de EYP'yi denetleyen savcı Vlachou, Androulakis'in dosyasının imha edilebileceğini ima etti. Mevcut EYP başkanının, ilgili dosyaların imha sürecinin durdurulması emrini verdiğini belirttiği bildiriliyor.
Yunanistan’da yaşanan skandal uluslararası camianın da tepkisini çekti. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) basın özgürlüğü temsilcisi Teresa Ribeiro, Yunan parlamentosu soruşturma komitesinin kurulmasını memnuniyetle karşıladı.
Bir başka konu da: casus yazılım konusu. Yine Androulakis’in telefonunu bu yılın başlarında kontrol edilmek üzere Avrupa Parlamentosu'nun siber güvenlik birimine gönderdiğinde keşfedildi. PASOK lideri, iki gizli dinleme çabasının zamanlamasının tesadüfi olmadığını düşünüyor. Geçtiğimiz hafta Androulakis, “Hükümet, Yunan makamlarının Predator kullanmadığını defalarca iddia ediyor” dedi. “Ama birkaç gün içinde EYP ve Predator tarafından eşzamanlı [gözetim] tamamen tesadüf mü?” dedi.
Androulakis, Predator'ın Yunan bankacılık ve iş dünyasını araştırmasıyla tanınan bir gazeteci olan Thanasis Koukakis'in telefonunu hacklenmek için kullanıldığına dair kanıtlar buldu. Androulakis gibi Koukakis’in de yasal işlem başlattığı belirtiliyor.
Telefon dinleme ve casus yazılımların Yunanistan’da 15.745 kişiyi izlemeye aldığını iddia ediliyor.
Türkiye ve Yunanistan 2023 yılında seçime gidecek. Bir yandan jetler sürekli havada, diğer yanda her iki ülkenin birbiri üzerine skandalları gündemde. Her iki ülkenin bu seçimlerin öncesinde daha nasıl karmaşık iç ve dış gündemleri olacak, şimdiden merak konusu.