Otomotiv dünyasında son zamanlarda heyecan hiç azalmıyor. Çinlilerin büyük gelişimi sonrasında, VW, Nissan, Bosch gibi firmalar teker teker dev küçülme duyuruları yapıyor, geçen hafta yazdığım üzere Jaguar tam bir "beni baştan yarat" sürecine giriyor. En son olarak ise Stellantis CEO'su Carlos Tavares'in hemen geçerli olan istifa haberi gündemi sarsan yeni bir gelişme oldu.

Önce biraz Carlos Tavares'i tanıyalım. Tavares, otomotiv dünyasında küresel ölçekte tanınan bir lider. Portekiz doğumlu olan Tavares, 14 Ağustos 1958 tarihinde Lizbon'da dünyaya gelmiş. Tutkulu bir mühendis ve stratejik bir düşünür olarak tanınan Tavares, kariyerinde birçok önemli başarıya imza atmıştır. Özellikle Carlos Ghosn ile birlikte Renault Nissan grubunda yaptıkları ile tanınmış, sonrasında PSA'nın başına geçerek onların da ciddi atılımlarına öncülük etmiştir. Benim de Renault'da çalıştığım dönemde birkaç defa bir araya geldiğim bir isim olarak karizmasına ve çalışma aşkına birinci gözden şahitlik etmiş olmam nedeniyle, bugünkü konumun kendisi olmaması mümkün olamazdı.

Eğitim ve ilk kariyer adımları

Carlos Tavares, çocukluğundan itibaren otomobillere duyduğu tutkuyla bilinir. Bu ilgisini mühendislik eğitimiyle profesyonel bir alana taşımayı başardı. Tavares, Fransa'nın prestijli okullarından École Centrale Paris'ten mühendislik diplomasını aldı ve mezuniyetinin ardından Renault bünyesinde kariyerine başladı.

1981 yılında Renault'da mühendis olarak göreve başlayan Tavares, kısa sürede teknik uzmanlığı ve liderlik yetenekleriyle dikkat çekti. Burada geçirdiği süre boyunca, ürün geliştirme, üretim ve iş stratejisi gibi farklı alanlarda görevler üstlenerek, otomotiv endüstrisindeki kapsamlı bilgisini derinleştirdi.

Nissan ve Renault ortaklığı: Tavares'in parladığı dönem

2004 yılında Tavares, Renault-Nissan İttifakı'nın Japonya'daki bir ayağı olan Nissan'da liderlik pozisyonuna getirildi. Bu dönemde Nissan'ın küresel pazar payını artırmaya yönelik stratejik kararların alınmasında kilit rol oynadı. Tavares, ittifakın mühendislik ve ürün geliştirme süreçlerini başarıyla yönetti ve Nissan'ın yeniden yapılanma sürecine katkıda bulundu.

2011 yılında Renault'ya dönerek COO (Chief Operating Officer) pozisyonunda görev aldı. Ancak Tavares'in bağımsız çalışma arzusu ve farklı fikirleri, onu Renault'dan ayrılmaya yönlendirdi. 2013 yılında şirketten ayrılmasının ardından Peugeot SA (PSA Group) bünyesine katıldı.

PSA Group ve büyük başarılar

Carlos Tavares, PSA Group CEO'su olarak 2014 yılında göreve başladı. Göreve gelir gelmez, şirketin o dönemki finansal zorluklarını aşmak için radikal adımlar attı. Verimlilik artırıcı önlemler ve maliyet kontrolü stratejileriyle PSA Group'u yeniden kârlı bir hale getirdi. Bu başarı, otomotiv sektöründe bir dönüşüm hikayesi olarak kabul edildi.

Tavares'in yönetiminde PSA Group, 2017 yılında Opel ve Vauxhall markalarını satın aldı. Bu satın alım, Avrupa pazarındaki konumunu güçlendirdi ve grubun kârlılığını daha da artırdı.

Stellantis ve yeni bir dönem

2021 yılında Fiat Chrysler Automobiles (FCA) ve PSA Group'un birleşmesiyle Stellantis kuruldu. Carlos Tavares, bu dev otomotiv grubunun CEO'su oldu. Stellantis, dünyanın en büyük dördüncü otomotiv üreticisi olarak Tavares'in liderliğinde dijitalleşme, elektrikli araçlar ve sürdürülebilirlik hedeflerine odaklanmıştı... Ki günümüzde olanlara dönelim artık.

İki gün önce Stellantis, CEO Carlos Tavares'in yönetim kuruluyla yaşanan görüş ayrılıkları ve düşen satışlar nedeniyle istifa ettiğini duyurdu. Tavares'in istifası, yüksek araç fiyatları, ABD'deki işçi çıkarımları ve bayilerden gelen sert eleştirilerle şekillenen zorlu bir dönemde geldi.

Şirketin 2024'ün ilk yarısında küresel satışları %10 düşerken, üçüncü çeyrekte bu oran %20'ye ulaştı. Özellikle Jeep, Ram ve Dodge gibi markaların araç fiyatlarının yükselmesi, geleneksel müşteri kitlesini uzaklaştırdı ve en önemli pazarlarından biri olan ABD'de %17'lik bir küçülme yaşanmasına neden oldu. Bu da eleştiri oklarını doğrudan Tavares'e yönlendiren bir durum oldu. Bunların haricinde, Tavares'in yüksek maaşı ve kısa vadeli kar odaklı stratejileri de eleştirilerin odağında yer aldı. 2023'te rekor kârlılık elde eden şirket, Tavares'e toplamda 38,4 milyon dolarlık bir ödeme yaptı. Bu yüksek rakam da eleştirilen konuların başında geldi elbette.

Tavares'in istifasının ardından geçici bir yönetim komitesi kurulacak ve Stellantis Yönetim Kurulu Başkanı John Elkann bu süreci yönetecek. Yeni CEO'nun 2025'in ilk yarısında atanması bekleniyor. Şirket, mali sorunlarını çözmek ve müşteri sadakatini geri kazanmak için stratejik bir değişim sürecine girmeyi planlıyor.

Carlos Tavares, otomotiv sektöründeki köklü tecrübesi, liderlik vizyonu ve stratejik hamleleriyle sektörün geleceğini şekillendiren bir figürdü ancak kendisi en azından şu sıralar Stellantis'in yaratıcısı ve sabık CEO'su olarak anılacak. Tavares bunu ister mi şu anda öngörmek mümkün değil ama, ben hazırda zaten çok zorlanmakta olan Nissan'ın başına Tavares'in yeniden döneceği bir senaryonun gerçekleşebileceği düşüncesindeyim. Stellantis'in ise Renault Grubu CEO'su İtalyan Luca di Meo'ya bir teklifte bulunması beni şaşırtmayacaktır. Her ikisi de fena şekilde spekülatif ve tamamen kendi kafamdan uydurduğum ihtimaller ama, şimdilik burada yazılı olarak kalsın, tutturursam ortamlarda "bakın ben nasıl bilmiştim" diye hava atarım.