Sicilyalı mafya, babaların babası, "Cosa Nostra"nın başında olan Matteo Messina Denaro 30 yıl boyunca firariydi. Bir yılı aşkın süredir kanser tedavisi gördüğü belirtilen Denaro 30 yılın ardından yakalandı. Hayatla kurgu birbiriyle iç içedir ya hep, Denaro'nun evinden "The Godfather" filminin afişleri çıktı. Denaro "bir mezarlığı tek başıma ben doldurdum" diye övünen bir mafya babası...
Türkçeye bizim davamız diye çevrilebilecek "Cosa Nostra" mafya örgütü, 19. yüzyılın sonlarından bugüne kadar Basilicata, Campania, Sicilya, Puglia ve Calabria'daki suç örgütlerinin bir araya gelen bir yapılanma. Yapılanmalarında aile ittifakları var ve bu ittifakların başını yaşlı, kendini ispatlamış Padrino'lar yani Baba'lar çekiyor. Arada Padrino'lar arasında güç savaşları yaşanıyor. Ve elbette mafya liderlerinin uyması gereken bir kurallar zinciri var, bunun adına ise Omerta deniyor. Omerta aslında aileler arasındaki ittifakları korumayı da amaçlıyor, yani başkasının parasına el koymamak, birbirini tanımayan iki mafya liderinin bir aracı ile tanışması, ailelerin verdiği görevleri sualsiz sorgusuz kabul etmek diye mafya yapılanmalarının kendi bir anlamda "racon" dizisi...
Denaro'nun suçlu bulunduğu cinayetlerden bazıları:
- 1992'de Mafya karşıtı savcılar Giovanni Falcone ve Paolo Borsellino'nun öldürülmesi,
- 1993 yılında Milano, Floransa ve Roma'da meydana gelen ölümcül bombalı saldırılar
- Mafyadan devlet tanığına dönüşen bir kişinin 11 yaşındaki oğlunun kaçırılması, işkence edilmesi ve öldürülmesi
Peki başlığa neden olan Matteo Messina Denaro değil de Giovanni Falcone yazdım?
Öncelikle Denaro emri veren, tetiği çeken ise Giovanni Brusca. Brusca, 100'den fazla cinayetteki rolünü itiraf eden bir katil, ancak devletle yaptığı anlaşma sonucunda cezaevinden çıktı.
1996'da Brusca, Giovanni Falcone, Falcone'nin eşi ve üç polisin öldürülmesinden tutuklandı. Brusca aynı zamanda Cosa Nostra'nın 1980'ler ve 1990'lardaki saldırıları hakkında savcılara bilgi vermişti. 2021'de ise adli kontrolle salıverilme kararı siyasi tepkilere neden olmuştu.
Giovanni Falcone, İtalya'nın "temiz eller" savcısı, 1939'da mafyanın göbeğinde, yani Sicilya'nın Palermo şehrinde doğan, İtalya'nın mafya yapılanmasına karşı çalışan ve 1992'de bir suikast sonucu öldürülen bir savcı. Ceza hukuku çalışan savcıyı mafyayı derinlemesine iten ise bir cinayet, hakim Cesare Terranova'nın öldürülmesinin hemen ardından cinayeti soruşturmakla görevlendirildi. Ondan önce göreve gelen neredeyse tüm hakim, savcı ve narkotik polisleri öldürülmüştü.
1980 yılında ise, New York ve Sicilya arasındaki eroin ticaretini araştırmakla görevlendirildi. Bu ticareti araştırırken girdiği açmaz sonucunda, İtalyan polisi generali ve terörle mücadele uzmanı Carlo Alberto Dalla Chiesa, Sicilya'ya ona yardıma gönderildi. Ama o da Palermo'da, eşiyle beraber çapraz ateş sonucunda öldürüldü. Olaylar birbirini kovalarken Sicilya mafyasını çökertmeyi MaxiProcesso davasıyla çökertmeyi başaran Falcone, ABD ile olan aile mafya birlikteliğine de, Rudy Giuliani ile işbirliğiyle çökertmişti. Cinayetin ardından İtalya Parlamentosu 1 günlük yas ilan etmişti... Ancak yakın mesai arkadaşı Savcı Paolo Borsellino 2 ay sonra öldürülecekti.
Bu hayatı özetlemek gerekirse, "Temiz Eller" Giovanni Falcone, hayatını organize suçla mücadeleye adamış bir yargıç. Olağanüstü bir görev duygusuyla hareket ederek, İtalya ve yurtdışındaki bankaları ve finans kuruluşlarını ilgilendiren mali soruşturmalarda "parayı takip etmek" için yenilikçi bir soruşturma yöntemi geliştirmişti. Bu yaklaşım, şüpheli varlıkların hareketini tanımlamaya ve bunların organize suç faaliyetleriyle bağlantılarını kurmaya yardımcı oldu ve hala uluslararası organize suçla mücadelede izleniyor. Giovanni Falcone, organize suçla mücadelede uluslararası işbirliğinin ilk savunucularından biriydi. 23 Mayıs 1992'de öldürülmesinden sadece birkaç hafta önce, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kurulan Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komisyonu'nun Viyana'daki ilk oturumuna katılmıştı. Uluslararası düzeyde organize suçla mücadelede daha uyumlu çabaların tohumlarını eken, suçla mücadele etmek için özel bir yetkiye sahip bir Birleşmiş Milletler organının ilk oturumuydu.
"Parayı takip etmek" halen uluslararası kartelleri çökertmek için kullanılan en önemli yöntem. Kripto para birimleri ortalığı bulandırsa da, niyeti olan bir Savcı, uluslararası işbirlikleriyle halen bu yozlaşmış sistemi çökertebilir.
Bugün Matteo Messina Denaro yakalanmış olsa da, mafyanın kurduğu sistem başka ve daha karmaşık metotlarla devam ediyor.
Biz ise seyyar hakimlerin verdiği siyasi kararların içinde hukuki arayışlara devam ediyoruz.
Dünya dönüyor, suçların cezası ödeniyor. "Bir mezarlığı ben doldurdum" diyen mafya artıkları yakalanıyor. 30 yılı aşkın zaman sonra temiz eller savcısı Falcone'nin azmettiricisinin bulunması bizler için bir umut teşkil edebilir mi, meraktayım.
