“….yoğun çaba sarfetsem de bir daha asla eskisi gibi olamayacağımı bilmek ve günden güne erimek kadar üzücü bir şey yok… sebebi ne olursa olsun, bu boka başladığım güne de, beni çektiği karanlığa da lanetler ediyorum. ailemi tanıyamaz hale geldim. ailem beni tanıyamaz hale geldi. bir tane bile arkadaşım kalmadı. fiziksel halim zaten dışarıdan bakınca içler acısı bir halde. toparlamam gerektiğini biliyorum fakat ne için toplamam gerektiğini, neden buna çaba sarfetmem gerektiğini dahi aldı götürdü benden meth. eskiden ottan boktan bir anlam çıkarır, kötü ise ders alır, iyi ise şımarıklık etmemeye gayret ederdim. erdemli birisiydim. şimdi öyle abuk saçma sapan şeylerden öyle aptal anlamlar çıkarıyorum ki, bir laf edildiğinde bana mı ediliyor, yoksa ben olduğunu sandıkları kişiye bir şeyler mi diyorlar anlamıyorum. zombi gibi bakıyorum insanlara. 2 saat aralıksız şekilde uzaklara dalıp içine girdiğim tünelden nasıl çıkacağımı düşünüyorum. ve sadece bunu düşünüyorum. ne bir hamle yapabiliyorum. ne de yapabileceğim bir hamle olduğuna inanıyorum”.
Calligrapher takma isimli ekşi sözlük yazarı bir yıllık metamfetamin kullanımından sonra geldiği noktayı bu sözlerle anlatıyor.35 yaşındaki Calligrapher, geçen yıl metamfetamin tedavisi için sağlık kurumlarına başvuran 65 bin kişi arasında değil ve onun gibi çok sayıda genç bu kabusu yaşıyor. Türkiye’de ilk kez on yıl önce görülen metamfetamin on binlerce yeni bağımlı ve geçen yıl yol açtığı 44 ölümle ciddi bir tehdit.
Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Daire Başkanlığı’nın geçen hafta yayınladığı “Methetme” başlıklı rapor metamfetaminin dünya ve Türkiye’deki durumunu ve vahameti gözler önüne seriyor. Metamfetamin ilk kez 2009 yılında 12 ayrı operasyonda yakalanan 103 kiloyla polis kayıtlarına geçti. Yakalanan 34 kişiden 29’u İranlı, beşi de Japon’du. İran’dan gelen metamfetamin İstanbul’dan havayolunu kullanan kuryeler aracılığıyla Uzakdoğu ülkelerine kaçırılıyordu. Saflığı yüzde 80’in üzerinde olan metamfetamin kaçakçılığı giderek arttı. 2012 yılında artık iç piyasada da tüketildiği gözüküyordu, 99 metamfetamin vakası kayıtlara geçmişti ve bunların beşte biri kullanıcıydı. Önemli bir başka gelişme geçmişte sadece eroinle uğraşan kaçakçılık organizasyonlarının, esrar, afyon ve asit anhidritle birlikte metamfetamin kaçakçılığına girişmeleriydi. 2015 yılında büyük bir sıçrama gerçekleşti ve vaka sayısı bir yılda dört katı arttı. Her yıl katlanarak artan kaçakçılık ve bağımlılık metamfetamini uyuşturucu maddeler içinde en acil ve önemli sorun haline getirdi. İkinci sıçrama 2021 yılında beş tonun üzerine çıkan metamfetamin yakalamalarıydı. Türkiye’ye gelen metamfetaminin bir numaralı kaynağı İran. Yılda 14 tona yakın metamfetaminin yakalandığı İran, bir bölümü Afganistan’a bağlanan üretimi de kontrol ediyor. 2013 yılında ABD İran yakınlaşmasının etkisiyle kapatılan 445 laboratuvardan sonra üretim üretimde kullanılan efedra bitkisinin kaynağı Afganistan’a ve Türkiye’ye kaydı.
20 Ocak 2008 günü Türkiye de dahil beş ülkede aynı anda gösterime giren Breaking Bad dizisi adeta bir meşaleyi ateşlemişti. Kolaylıkla üretilebileceğini görmek dünyanın her yanında “mutfak laboratuvarı” denilen küçük girişimciler ilham verdi. Metamfetamin bütün dünyada 2009’dan itibaren baş döndüren bir hızla büyüyen bir pazar yarattı. 2014-2018 yılları arasında başta Kuzey Amerika olmak üzere yakalanan 30 bin yeraltı laboratuvarının yüzde 95’i metamfetamin üretiyordu. Amerika’da 2019 yılında 107 bin aşırı doz ölümün 10 binden fazlası tek başına metamfetaminden kaynaklandı ve bu 10 yıl öncesine göre beş kat artışı gösteriyordu. Resmi raporlar bütün dünyada 20 milyondan fazla metamfetamin kullanıcısı olduğunu tahmin ediyor.
“Methetme” başlıklı rapor bu çerçevede problemi bütün boyutlarıyla ve gerçekçi bir dille ortaya koyuyor ve uyarıyor. 2022 Temmuz itibarıyla 8,6 ton metamfetamin yakalandığı kaydedilen rapora göre 2017 yılına göre gerileyen uyuşturucu bağlantılı ölüm rakamlarına karşın, ölümcül metamfetamin vakaları giderek artıyor. 2022 yılının ilk yedi ayında kayıtlara geçen 48 ölümden 33’ü metamfetamin kaynaklı. Geçen yıl metamfetamin tedavisi için kurumlara başvuran 65 bin kişi düşünüldüğünde yaklaşık binde 1’lik ölüm oranı bu kâbusun gelecekte de süreceğini gösteriyor.
Metamfetamin fiziki tahribatı dışında, yaşattığı psikolojik tahribat ve açığa çıkardığı kronik hastalıklarla da beliriyor. Son günlerde artan “çıplak dolaşan vatandaş” videolarını metamfetamin kullanımına bağlayanlar var.
Narkotik Daire Başkanlığı’nın gönüllü katılımcılarla yaptığı Narkolog 2022 araştırmasında 10 bin civarında metamfetamin kullanıcısının verileri kâbusun öyle kolay geçmeyeceğini gösteriyor. Diğer maddelerden farklı olarak metamfetamin kullanıcılarının beşte birinin denediği ilk madde metamfetamin. Bu hiç uyuşturucu kullanmayanların önüne metamfetamini çıkaran bir organizasyon demek. Kullanıcıların “neden başladın” sorusuna verdikleri “merak” ve “özenti” yanıtları yüzde 50’ye ulaşıyor. Kullanıcıların yüzde 64’e ulaşan tedavi olma isteği ise yaşadıkları kâbusun farkında olduklarını gösteriyor.
Hem Narkolog araştırmaları hem de “Methetme” başlıklı rapor, genel olarak uyuşturucu sorununu, özellikle de bir felaketin eşiğini gösteren metamfetamin sorununu klişelerden ve ezberlerden uzak bir bakış açısıyla ortaya koyup, gerçekçi çözümlerin kapısını aralayabilir.
Türkiye’de geçmişi çok daha eski olan eroin bağımlılığı geçen yıl kurumlara yapılan 90 bin tedavi başvurusuyla hala ilk sıradaki yerini koruyor ancak metamfetamin tedavi kayıtlarının dörtte birine ulaşması alarm zillerinin çalması anlamına geliyor.
Calligrapher’in sessiz çığlığı bu uyarılardan sadece biri.
