Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek göreve geldiğinde, temel beklenti “enflasyonla mücadele” idi. Deniliyordu ki, “Merkez Bankası faiz artışlarına başladı ama sadece para politikası ile enflasyon düşmez, Maliye politikası da devreye girmeli…" Bu kapsamda kamu harcamalarına da disiplin getirilmesi çok önemliydi. Bu görüşü Bakan Şimşek de paylaşıyordu.

Enflasyonla mücadelede fedakarlık beklenen halktan, programa destek sağlamanın en önemli yolu kamunun da “fedakarlık” yapmasıydı… 2023 seçimleri sonrası haziran ayı gibi “program” denilen uygulamaların başlamasından birkaç ay sonra Şimşek, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile basın toplantısı düzenleyerek “tasarruf tedbirleri” açıkladı. Temsil organizasyon giderleri sınırlanacaktı. Yurt dışı geçici görevlendirmeler sınırlandırılacaktı. Kamuya yeni araç alımı yapılmayacaktı. Tasarruf için kamu idarelerinin elindeki bir kısım araçlar satılacaktı.

Peki ne oldu?

Bunların hiç biri gerçekleşmedi. Yurt dışı geçici görevlendirmeler artarak devam etti. “Araç saltanatı” artarak devam etti. Tasarruf genelgesi gereği ÖİB’ye satış amacıyla gönderilen araçların tablosuna bakınca… Kamuya araç alımının devam ettiği de dikkate alınınca, yapılan işin “tasarruf” değil garaj veya araç parkını yenileme, hurdaları tasfiye etme ile sınırlı kaldığı anlaşılıyor.

Çünkü ÖİB’ye tasarruf diye sattırılan araçların çoğu trafik ömrünü tamamlamış araçlar. Ancak oto sanayi işletmelerinin parça çıkarmak amacıyla müşteri olabilecekleri hurda denilebilecek araçlar var. Daha fenası, Şimşek’in bakanlığı da durumu “yanlış” anlamış gözüküyor. Satışta olan Maliye ibareli araçlar da 20 yaşında! Hatta biri 1987 model! Yani bakanlığın kendisi de araç azaltmayı değil, eskileri tasfiye olarak anlamış meseleyi…

506 ihalede lüks araç yok

ÖİB, bu uygulama kapsamında 506 ihaleye çıkmış. Bunların 439’unda ihale konusu araç satılmış. Diğerlerine teklif gelmemiş. Bunların ihale süreci devam edecektir. ÖİB’nin halen EKAP’ta 114 güncel ihalesi bulunuyor. Bu güncel ihalelerde satışa sunulan araçların yarıya yakını yine 2000 öncesi araçlar. 1991 model Kartal var, 1987 model Reno var içlerinde. 1989 model, 1991 model Hilux’lar var. 506 ihalede satışa çıkarılan araçların yüzde 80-90’ının model yılı 2012 öncesi… Tasarruf diye “makam aracı saltanatı”nın bitmesi, hiç olmazsa azalması bekleniyordu ama…

506 ihalede lüks makam araçları yok. Sadece 1 tane 9 Eylül Üniversitesi’nden gelmiş 2017 model Audi var. 2010-2011 model 2 Mercedes, 2015 model 2 tane Toyota var. Kalanı çok eski, düşük modelli araçlar. Hasarlı, hurdalık, trafiğe çıkamayacak durumda araçlar...

Avrupa'da kamudaki araç sayısı 20 binlerde, Türkiye'de ise 120 binlerde

ÖİB, bu satışları 237 sayılı Trafik Kanunu çerçevesinde verilen yetkiyle yapıyor. Çok düşük başlangıç fiyatlarıyla ihaleye çıkıldığı için toplam gelir bilinmiyor. Satış rakamı ve ihaleye çıkış değerlerine, araç durumlarına bakılırsa satılan 439 araçtan 100 milyon TL gibi bir “gelir” sağlanmış olabilir.

Başka rakamlar da telaffuz edilmesine karşın genel kanı, Türkiye’de kamudaki araç sayısının 120 bin civarında olduğu. Türkiye’nin 3-4-5 katı milli gelire ve yakın nüfusa sahip ülkelerde, örneğin Batı Avrupa’nın zengin ülkelerinde kamudaki araç sayısı 20 binler civarında. Araç alımındaki aşırılık Türkiye’de öteden beri tartışma ve şikayet konusu… Ancak hiç hız kesmedi, hiçbir tasarruf önlemi durduramadı.

Şimşek’in son önlemi de çare olmamış gözüküyor. Kamuda, “itibardan tasarruf olmaz” anlayışı yukarıdan aşağı çalışıyor. Binalar, lüks ofisler, lüks araçlar… Kamu kaynağının verimli ve yerinde kullanılması sorumluluğu var ama kimsenin ciddiye aldığı yok.

3 bin 423 yeni araç daha alındı

Hazine Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu’nun konu ile ilgili soru önergesini yanıtlamıştı. Bakan Şimşek’in önergeye verdiği yazılı cevaba göre, 2025 Nisan ayı sonu itibarıyla kamuya ait toplam bin 79 aracın satışı öngörüldü. Bunlardan 298’i satışa çıkarıldı ancak sadece 135’i satıldı. Şimşek, önümüzdeki süreçte satışı talep edilen toplam bin 79 resmi aracın satışı için ihale yapılacağını belirtti. Tasarruf tedbirleriyle ilgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, Mayıs 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Tasarruf tedbirlerine göre üç yıl süreyle her ne şekilde olursa olsun yeni taşıt alınmayacağı ifade edilmişti. Genelgede yalnızca savunma ve güvenlik hizmetleri için ihtiyaç duyulan taşıtlar ile ambulans ve itfaiye araçlarının acil ve zorunlu hallerde edinilebileceği belirtildi. CHP'li Bakırlıoğlu’nun tespitlerine göre haziran ayı itibariyle bu yıl kamuya alınan araç sayısı 3 bin 423.

Özgür Özel, Brüksel'de: Biz 1500 odalı saraylara değil demokrasiye talibiz

Kemal Can: "Satın alımları devlet büyüklerinin yönlendirmesiyle yaptım"

THY açıkladı: 225 adet Boeing uçağı satın alınacak