
EVREN AYBARS
Koreli Turşu Kimchi
Yine aksiyon dolu bir haftaydı. Bu haftanın büyük haberi elbette PKK'nın silah bırakması idi. Tabii buradaki Lozan detayı nedir ne değildir, bu işin detayları nelerdir, topluma anlatılarak herkesin ikna edilmesi gerek. Bu konu o kadar çok yazıldı ki daha fazla benim yazmamın anlamı yok.
Ekonomi yazsak ondan da artık bıktım. Ya her hafta daha beter oluyoruz memleketçe. Ne bileyim içim şişiyor.
Neyse ben bugün size Kimchi yazacağım. Kore mutfağının ruhu, tarihi bir miras ve dünya sofralarının vazgeçilmez "süper gıdası", Güney Kore'nin Fermente kültürü.
Kimchi'nin kökeni 3. yüzyıla kadar uzanıyor. O dönemlerde Kore'de sert kış koşulları nedeniyle sebze saklama ihtiyacı doğmuştu. Çözüm ise basitti: sebzeleri tuzla fermente etmek. Başlarda sadece tuzlu lahana ya da turp olarak başlayan bu uygulama, zamanla baharatlarla, özellikle de 16. yüzyılda Kore'ye ulaşan acı kırmızı biberle evrildi. Bugün bildiğimiz o acılı, sarımsaklı, zencefilli, balık soslu Kimchi, aslında göçebe tariflerin, tarımın ve iklimin ortak bir ürünü.
Kimchi sadece lezzetli değil, aynı zamanda son derece sağlıklı bir fermente gıda. İşte başlıca faydaları:
Probiyotik zenginliği: Fermente olduğu için sindirim sistemini destekleyen laktik asit bakterileri içerir.
Bağışıklık sistemi desteği: Sarımsak, zencefil ve kırmızı biber sayesinde antioksidan ve antienflamatuar özelliklere sahiptir.
Düşük kalori, yüksek lif: Doyurucu olduğu kadar hafif, bu da onu kilo kontrolünde yardımcı kılar.
Kardiyovasküler destek: Bazı çalışmalar düzenli kimchi tüketiminin kolesterolü düşürebileceğini öne sürüyor.
Kimchi'nin dünyadaki popülaritesi birdenbire olmadı. K-pop ve K-drama dalgasının yükselişiyle birlikte "K-food" (Kore mutfağı) da sahneye çıktı. Güney Kore'de popüler kültüre yatırımın bir devlet politikası olduğu zaten bilinen bir gerçek. Ancak bu durum sadece popüler kültürle açıklanamaz. İşte önemli dönüm noktaları:
2000'lerden sonra Kore mutfağının UNESCO'ya giriş hamlesi: 2013'te "Kimjang" yani kimchi yapım süreci, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listesine girdi.
Michelin yıldızlı şeflerin ilgisi: Yaratıcı şefler, kimchiyi füzyon tariflere taşıyarak fine dining dünyasında da yer açtı.
Sağlıklı yaşam trendleri: Probiyotik, fermente gıdalar ve özellikle ABD'deki "gut health" (bağırsak sağlığı) akımı sayesinde Batı'da raflarda yer buldu.
Pandemi etkisi: Evde turşu ve fermente gıda yapımına olan ilgi arttı, kimchi reçeteleri sosyal medyada viral hale geldi.
Kimchi; doğanın, sabrın, kültürel hafızanın ve mutfak becerilerinin bir birleşimi. Bir zamanlar Kore'de kışa hazırlık amacıyla toprağa gömülen kavanozlarda bekletilen bu geleneksel yiyecek, bugün Los Angeles'tan Berlin'e, Tokyo'dan İstanbul'a kadar pek çok mutfakta yeniden keşfediliyor.
Belki de artık Kimchiyi sadece yemek değil, onu yapmayı da öğrenme zamanı gelmiştir, öyleyse buyurun sizi şöyle tarife alalım...
Malzemeler:
• 2 litre filtrelenmiş su
• 150 gram rafine edilmemiş deniz tuzu
• 1 adet Çin lahanası (yaklaşık 1 kg), ince dilimlenmiş (gövde kısmı dahil)
• 1 adet daikon turpu, 5 mm kalınlığında dilimlenmiş
• 1 demet turp, 5 mm kalınlığında dilimlenmiş
• 6 diş sarımsak, kabaca doğranmış
• 7-8 cm uzunluğunda taze zencefil, soyulmuş ve kabaca doğranmış
• 3-4 dal taze soğan, 1 cm uzunluğunda doğranmış
• 35 gram Kore kırmızı biber tozu (gochugaru) veya bulamazsanız acı pul biber
• 1 yemek kaşığı balık sosu
Ekstra Gerekenler:
• 2 litrelik sıkı kapaklı bir cam kavanoz veya birkaç küçük kavanoz
Hazırlık Aşamaları:
1. Lahanayı Tuzlayın:
Büyük bir karıştırma kabına lahanayı alın, üzerine deniz tuzunu serpin ve ellerinizle birkaç dakika yoğurarak suyunun çıkmasını sağlayın.
2. Sebzeleri Salamura Edin:
Lahanayı durulayın, ardından filtrelenmiş suyu, daikon turpunu ve turpları ekleyin. Bu karışımı 6 saate kadar salamura olması için bekletin. Sonrasında süzün ve yaklaşık 500-600 ml salamura suyunu ayırın.
3. Baharat Karışımını Hazırlayın:
Sarımsak, zencefil, taze soğan, kırmızı biber ve balık sosunu küçük bir mutfak robotunda püre haline getirin.
4. Karıştırın:
Hazırladığınız baharat karışımını süzdüğünüz sebzelerle iyice harmanlayın.
5. Fermente Edin:
Karışımı cam kavanozlara sıkıca bastırarak doldurun, üstte yaklaşık 2 cm boşluk bırakın. Ayırdığınız salamura suyundan biraz ekleyerek sebzelerin üzerini kaplayın. Kavanozların kapaklarını sıkıca kapatın.
6. Bekletin:
Kavanozları oda sıcaklığında 24-48 saat bekletin. Her gün kapağını açarak biriken gazı serbest bırakın. Fermentasyon tamamlandığında buzdolabında saklayın.
Keyifli bir hafta dilerim.