Dünya Kupası’yla birlikte kulüp futbolunu dinlenme moduna almıştık. Ama, top İngiltere’de durmuş olsa da işin ticari kısmının çarkları durmadı. Dünya Kupası sırasında önce Liverpool, ardından Manchester United sahipleri tarafından satılığa çıkarıldı. Yastık altında duran birkaç milyar dolarınız varsa bir göz atın derim.

İngiltere’nin en köklü iki kulübünün birbirini takiben satışa çıkması herhalde tarihte bir daha tekrar etmez. Hem United hem de Liverpool sahiplerinin aynı dönemde satışa yönelmesine yol açan benzer ve farklı etmenler var.

Liverpool Neden Satılık?

Kulübün sahibi Amerikalı şirket Fenway Sports Group (FSG) aynı zamanda Amerikan beyzbol takımı Boston Red Sox ve buz hokeyi takımı Pittsburgh Penguins’in sahibi. FSG Liverpool’u bir başka Amerikalı ekip George Gillet ve Tom Hicks’den 2010 yılında 300 milyon pound’a satın almıştı.

O zamandan beri FSG önderliğinde kulüp 30 yıllık lig şampiyonluğu hasretini giderdi, 2019 yılında Şampiyonlar Ligi’ni kazandı ve 5 yılda 3 kez Şampiyonlar Ligi finaline kalarak yeniden Avrupa futbolunun zirvesinde konumlandı.

Saha içindeki başarı saha dışında da devam etti. 2023 yılında Liverpool’un ilk defa gelir olarak Manchester United’ı geçeceği ön görülüyor. Ki United, İngiliz futbolunda global olarak sponsor çekebilme konusunda daima en önde gelen takımdı. (Aslında şu an en çok sponsor geliri elde eden İngiliz takımı Manchester City. Fakat City’nin sponsorlukları takımın sahibi gibi Birleşik Arap Emirlikleri orijinli olduğundan genellikle ‘göz ardı ediliyor’.) Bu açıdan Liverpool’un United’ı burada geçiyor olması FSG’nin başarısına dair çok büyük bir gösterge.

Böylesine büyük başarılar varken kim bu kulübü neden satar diye düşünebilirsiniz. FSG yönetiminden beri Liverpool tamamen kendi gelir/giderleri doğrultusunda bütçe üreten bir kulüp hüviyetinde. Liverpool’u hiçbir zaman transfer döneminde sattığından daha fazla harcayan veya astronomik maaşlar öneren bir halde görmedik. Bu iş modeli tepedeki takımların gücü arttıkça sürdürmesi zor bir hale geldi.

FSG’yi arayışa iten ana unsur bu. Rakipleriniz daima satın alarak güçlenebilirken sizin al sat yaparak kalitenizin üzerine koymaya çalışmak yokuş yukarı bir mücadele. Bu noktada FSG’nin kulübü tamamen mi devredeceği yoksa hisselerinin bir kısmını mı satacağı piyasaya göre şekillenecek.

United Neden Satılık?

Konu Glazerlar olunca bu sorunun cevabı aslında basit: Para. Amerikan futbolu takımı Tampa Bay Buccaneers’ın da sahibi olan Glazer ailesi Manchester United’ı 2005 yılında aldığında kulübün herhangi bir borcu yoktu. 17 yıllık yönetimlerinin sonunda kulübün mevcut borcu 515 milyon pound civarında.

FSG’nin aksine Glazerlar 2005 yılında futbolun zirvesinde olan bir takım almışlardı. Sir Alex Ferguson önderliğinde Manchester United, Premier Lig dünyanın en iyi ligi değilken bile saha içi ve dışındaki en başarılı 2-3 kulüp arasındaydı. İhtişamlı günlerinden oldukça uzak, bitap düşmüş bir Liverpool’u küllerinden doğuran FSG’ye karşılık United ve Glazer ailesi birlikteliği bunun zıt yönünde ilerledi.

Glazerların United’ı hem takım hem de altyapı olarak geliştirmesi için çokça paraya ihtiyacı var. United stadyum ve tesis olarak top 6 kulüpleri arasında en geri kalmış takım hüviyetinde. Sadece stadyum, Old Trafford’u geliştirmek 200 milyon pound civarında tutacak. United, halihazırda bu yaz transferlere o civarda bir harcama yaptı ve geçtiğimiz sezon 115 milyon poundluk bir kayıp açıkladı.

Kulübün içinde bulunduğu finansal batak ve faizlerin artışıyla borç almanın imkansızlığı artık Glazerları köşeye sıkıştırmış durumda. Sahada sportif bir başarı yok ve bu sonunda finansal olarak da yansımaya başladı. United’ın Glazerlara ‘büyük geldiği’ ortada. Mevcut durumda ihtiyaç duyulan transferleri yapıp bir yandan da tesisleri geliştirmeleri finansal olarak mümkün değil. Glazerların bundan ötürü kulübü satmak veya dışarıdan bir şekilde yatırımcı çekmek dışında seçeneği yok. Fakat dışarıdan birinin hisselerin çoğuna sahip olmadan böylesine büyük bir finansal yatırım yapması olası gözükmüyor.

Nerede Benzeşiyorlar Nerede Ayrışıyorlar?

Bu iki devasa satışa yol açan en büyük benzerlik, siz Kısa Dalga okurlarıyla paylaştığım 3. yazıma konuk olan, Todd Boehley’nin Chelsea’yi Roman Abramovich’den alışı. Chelsea aceleyle satılmasına rağmen piyasa değerinin 1 milyar pound kadar üzerinde gitti. Bu da doğal olarak ürünlerinden maksimum kazancı hedefleyen diğer sahipleri heveslendirdi.

Bir diğer ortak nokta elbette Premier Lig’de rekabetçi olmanın gittikçe daha da pahalılaşması. Birleşik Arap Emirlikleri’nin sahip olduğu Manchester City ve yeni yeni zirveye çıkan Suudi varlık fonuyla finanse edilen New Castle United’ın oralara emin adımlarla geliyor olması Premier Lig bünyesindeki diğer yatırımcıları düşündürür nitelikte.

Özellikle FSG ve Liverpool bu devlerle sürekli mücadele edebilmek için daha fazla cephaneye ihtiyacı olduğunu gördü. Rekabet imkansız değil, sadece FSG’nin benimsediği iş modeliyle gittikçe daha zor hale geliyor.

Benzeri, belli ölçüde United ve Glazerlar için de geçerli. Eski ihtişamlı günlere dönmek o kadar kolay değil. Artık tepede hem daha fazla rekabet hem de daha büyük paralar var. Ayrıca United’ın aksine tepedeki takımlar paralarını ‘nadiren’ kötü harcıyorlar.

Fakat iki takım arasında şu ayrım çok net olarak yapılmalı: FSG Liverpool’u yakaladıkları başarıyı sürdürebilmek daha zor hale geldiği için satıyor, Glazerlar ise tamamen çaresizlikten.