Osman Kavala, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Ali Ekmekçi ve Ali Hakan Altınay’ın Gezi Davası’ndan hükümlü olarak 25 Nisan’da cezaevine girdiler ama unutulmadılar.

Neredeyse her gün yapılan bir etkinlik veya duyuruyla onları sürekli hatırlıyoruz.

Cezaevinden gönderdikleri bir mesaj veya fotoğraftan moralli olduklarını öğrenmek, arkadaşları olarak bizleri, sevenlerini hatta hiç tanımadıkları halde sadece gönül bağı kuran insanları mutlu edebiliyor.

Ancak itiraf edelim ki, onlarla kurduğumuz yoğun iletişimin pozitif yansımaları, cezaevleri genelinde olup bitenlerle ilgili olarak bazı yanılsamalar taratabiliyor.

Mahpusların cezaevinde yaşadıkları hak ihlalleriyle ilgili zaten var olan sağırlığımız, körleşmeye de neden olabiliyor.

Oysa, Ceza İnfaz Sistemi Sivil Toplum Derneği’nin (CİSST), Gazete Duvar’da yer alan raporu, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri konusundaki gerçeği açıkça ortaya koyuyor.

Cezaevlerindeki 3 bin 180 tutuklu, CİSST’e yazdıkları mektuplarda, hallerini bir bir anlatmışlar.

CİSST keşke bu mektupların aslını (isimlerini gizleyerek) yayınlasa, sorunlarını kendi el yazıları ve üslupları ile okuma imkanımız olsaydı.

Tutuklulardan 140’ı işkence ve kötü muamele gördüğünü 181’de yaşadıkları sağlık sorunlarından dolayı hak ihlallerine maruz kaldıklarını belirtmişler.

Beslenme, havalandırma ve ısınma sistemindeki sorunlar ve kadınlara hijyen malzemelerin ücretsiz verilmemesi de sıralanmış.

Kadınlara uygulanan cinsiyet ayrımcılığı için, dışarısı, içerisi fark etmediği anlaşılıyor.

Hastaneye geç sevk edilme, sevklerin kalabalık ring araçlarıyla yapılması, hastanelere ulaştıklarında ise tutukluların bekleme odalarında ve ring araçlarında kelepçeli olarak bekletilmesi…

Muayene sırasında bile kelepçelerin çıkarılmaması, asker ve jandarmanın odada beklemeye devam etmesi, jinekoloğa giden kadınların uygulamayı kabul etmediği için, muayene olmadan geri dönmeleri…

Doktorlara, siyasi tutukluların kimlik bilgileri verilip, ayrıca suçları da belirtiliyormuş.

***

Cezaevlerinde kalanların hemen hepsinin çok uzaklardaki evlerinin duvarlarında çerçevelenmiş mahzun fotoğrafları asılıdır.

Akşamların erken indiği koğuşların ranzalarına uzandıklarında, çocuklarının ilkokul önlüklü vesikalık fotoğraflarını cüzdanlarından usulca çıkarıp bakarlar.

CİSST raporunda yer alanlar ise, sanki uzay ötesi bir evrende yaşanan distopik bir filmde geçiyormuş izlenimini veriyor.

Hasta tutukluların yaşadıklarına ‘hak ihlali’ demek biraz zayıf kalıyor, ‘insanlık ihlali’ diye tanımlamak daha doğru gibi geliyor. Cezaevlerinde yaşananların hiçbirisi yeni bir şey değil.

Sadece unutuyoruz ve ta ki bir yerde tekrar karşılaşana kadar, sorunların ortadan kalktığına inanmaya başlıyoruz.

***

CİSST’le ilgili olarak sadece Kısa Dalga’da yapılan küçük bir taramada bile, benzer şaşkınlığı yaşayabiliyoruz.

Çok yakın bir zaman diliminde yaşanmış olmasına rağmen, belleğimizdeki izleri belirsizleştiğini fark edebiliyoruz.

Haberlerin ilk paragraflarını bu ülkenin değil de, farklı diyarların bir insanı okusa, çok eski zamanlara ait kozmik bir evrende geçen olaylarmış gibi algılayabilir.

Marmara Bölgesi Hapishaneleri İzleme Heyeti, yaptığı ziyaretler sonucunda Silivri 5 Nolu Cezaevi’nde işkence ve intihara teşvik iddialarının doğru olduğunu açıkladı.(15 Nisan 2022 Cuma 17:26)

CHP raporu: CHP cezaevi raporuna göre son 25 yılda 'intihar eden' tutuklu-hükümlü sayısı 641, vefat eden tutuklu-hükümlü sayısı ise 2 bin 670 olarak kayıtlara geçti. (28 Aralık 2021 Salı 09:35)

Cezaevlerinde bulunan 250 bini aşkın öğrenci eğitim hakkından mahrum
Cezaevlerinde bulunan 250 bini aşkın öğrencinin masadan, ders materyalinden mahrum olduğunu söyleyen CİSST Temsilcisi Özge Akyüz, hangi sınavdan kaldığını bilmeyen, sınav sonucunda üniversiteye yerleşmeye hak kazanmasına karşın kaydını yaptıramayan öğrenciler bulunduğunu söyledi. (11 Mayıs 2021 Salı 09:00)

AKP’li Özlem Zengin’in kadınları hedef alan sözleri partisinin mensupları tarafından eleştirilmedi. Aynı kesim, Zengin’in sözlerine ilişkin yapılan hakaret içerikli paylaşıma tepki gösterirken kadın haklarını hatırlattı. (23 Şubat 2021 Salı 01:30)

Hapishanelerde durum vahim: Kalp krizi, kanser, korona CİSST raporuna göre 23 yaşındaki tutuklu kanser hastası Mehmet Salih Filiz’in ağzından kan geliyor ve sağlık durumu kötüye gidiyor. 82 yaşındaki Mehmet Emin Özkan ise alzheimer ve 5 kez kalp krizi geçirmesine rağmen tahliye edilmedi. (19 Ocak 2021 Salı 12:54)

Gözden çıkarılanlar: İnfaz Yasasından sonra cezaevleri Mecliste infaz yasaları sırasında yaşanan o unutulmaz tartışma. Bir grup AKP’li milletvekili, HDP Milletvekili Meral Danış Beştaş’ın sorusuna “Ölsün” dedi ve bu ifade, meclis tutanaklarına geçti. (23 Nisan 2020 Perşembe 04:10)

***

Osman Kavala, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Ali Ekmekçi ve Hakan Altınay, cezaevlerinde benzer sorunları aslında bir şekilde yaşıyorlardır.

Çok uzaktaki mahpushanelerinde gerçekleşmiş olsa bile, yukarıda sözünü ettiğimiz mektuplarda dile getirilen yoksunluklardan, bizlerden çok önce haberdar oluyorlardır.

Gezi mahkumları, cezaevinde yaşadıkları, duydukları benzer ihlalleri, belki de üzülmeyelim diye bizimle paylaşmıyorlardır.

Onlar, sadece gülen fotoğrafları ve umutlu mesajları ile bize görünüyorlar. Akşam olduğunda, onların da mahzun bir fotoğrafa dönüştüğü anlar vardır.