2026 bütçesinde, borç stoku verileri ve ödeme projeksiyonları da yer aldı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın “2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve Bağlı Cetveller” verilerine göre faiz ödemelerinin kara delik gibi büyüdüğü görülüyor. Bu yıl mesela… İlk 7 ayda iç borçlarda 521 milyar ana para ödenmiş. Buna karşılık 2 katına yakın, 986 milyar lira faiz ödenmiş. Yılın kalanında da 366,3 milyar ana para ödemesi yapılacak iken bunun iki katına yakın, 693 milyar faiz ödemesi yapılacak.

Merkezi Yönetim Bütçesi verilerine bakalım. Bu yılın 9 ayında faiz giderleri, vergi gelirlerinin yüzde 21,4’ünü yutmuş görünüyor. İç borç tablosu, her ne kadar Bakan Mehmet Şimşek, “Borçluluğumuz düşük” dese de bir kere hızlı artışı ve en önemlisi faiz yükü bakımından endişe verici bir seyir izliyor.

Sayfadaki tablo görselleri, Bütçe Kanun Teklifi’nden alındı.

Ne görülüyor?

İç borç stoku Temmuz 2025 sonu itibariyle 6 trilyon 885 milyar. Hazine, Ocak – Temmuz 2025’te, yani ilk 7 ayda 520,7 milyar “ana para” ödemesine karşılık, 985,6 milyar “faiz ödemesi” yapmış. Rakam okumasını biliyorsak durum şu: Faiz ödemeleri ana para ödemelerinin iki katına yaklaşmış.

Bütçe teklifinde projeksiyon da var. Buna göre 2025 Ağustos – Aralık için öngörülen ödemelerde Hazine 366,3 milyar “ana para” ödeyecek. Buna karşılık, bunun neredeyse iki katı kadar, 692,7 milyar lira da faiz ödemesi yapacak.

Bütçe sunumunda da bu durum anlatılıyor:

“İç borçlanma durumunu yansıtan Tablo 5’te ise 2025 Temmuz ayı itibarıyla 2 trilyon 332 milyar TL tahvil ve 113,9 milyar TL tutarında bono ihracına karşılık, 2025 Temmuz ayı itibarıyla 415,3 milyar TL tahvil anapara ödemesi ve 105,5 milyar TL bono anapara ödemesi olmak üzere toplam 520,7 milyar TL anapara ödemesi yapıldığı görülmektedir. Aynı tarih itibarıyla faiz ödemeleri ise toplam 985,6 milyar TL olarak gerçekleşirken yapılan net borçlanma 1 trilyon 925,2 milyar TL olmuştur.”

31.7.2025 tarihi itibariyle kesinleşmiş ancak “TÜFE, döviz kuru ve faiz gerçekleşmelerine göre değişebilir” notuyla verilen tabloya göre, 2026’da bir ölçüde düzelme projeksiyonu var. 1.937 milyar ana para ödemesine karşılık 1,5 trilyon faiz ödemesi yapılacağı belirtiliyor. Ancak 2027 ve 2028 projeksiyonlarında yine faiz ana para ödemelerini geçiyor. 2027’de 1 trilyon lira ana para ödemesine karşılık 1.4 trilyon faiz ödemesi öngörülmüş. “2028 ve sonrası ödemeler” başlığı altında 3,5 trilyon lira ana para ödemesine karşılık 3,8 trilyon faiz ödemesi öngörülmüş.

Nedeni “CB hükümet sistemi”

Bu vahim tablonun arkasında merkezi yönetimin borç stokunda 2018 sonrası hızlanan borçlanma var. 2017’de, yani “CB Sistemi” öncesi son yılda borç stoku kaç liraydı, dersiniz? 870,5 milyar lira!

Peki şimdi kaç lira? 13 trilyon lira. Tam rakam yazalım: 12 Trilyon 964 milyar lira. Küsuratı 2017 yılı stokundan fazla! AB tanımlı stok bundan daha fazladır. Bunu 3 çeyrek rakamları açıklandığında göreceğiz.

Rakamın dediği şu: 2018 ve sonrası borç stokunun yıllık ortalama artışı 1,5 trilyon lira! Aylık artış durumun vahametini daha net gösteriyor:

Ağustostan eylüle stok 500 milyar artmış!

2018 öncesi yıldan yıla gerçekleşen stok artışının birkaç katı sadece 1 ayda gerçekleşiyor. 2016’da stok rakamı 760 milyardı. 2017’de 876 milyara çıkmış. 1 yıllık artı 116 milyar lira. Şimdi tek 1 ayda 300 – 600 milyar arası artış gerçekleşiyor. Bu yıl hazirandan temmuza borç stoku 570,5 milyar lira arttı.

Stokun hızlı artışının baş nedeni bütçe açığı… Bu açık arttıkça kapatmak için daha yüksek miktarda borçlanmak gerekiyor. Fakat işin diğer tarafı çok yüksek faizlerle borçlanılabilmesi… Hazine’nin 10 yıllık tahvil faizleri %32 düzeyinde! Dış borçlanmada dolara – euro’ya yüzde 5’ten fazla faiz ödeniyor. Özeti sistem açıksız yapamadığı gibi yarattığı enflasyon ve siyasi iklim nedeniyle de fahiş sayılabilecek faiz oranlarıyla çevriliyor.

Merkezi yönetim dış borç ödeme projeksiyonuna göre 2025 yılının son beş ayı itibarıyla 5,3 milyar ABD doları anapara ve 2,4 milyar ABD doları faiz olmak üzere toplam 7,7 milyar ABD doları tutarında dış borç geri ödemesi yapılacak. Yani dış borçta da 100 milyar lira civarında faiz ödemesi olacak.