Rakamlar çok şaşırtıcı. Hakikaten isyan edersiniz.

Vergi kaçağı sandığımızdan çok çok daha büyük.

Gelir adaletsizliği sandığımızdan çok çok daha derin.

Harika hocalarımız var. Ekip kurmuşlar, TÜBİTAK destekli proje ile çalışmışlar, bulguları çok çarpıcı.

Çağırıp sordunuz mu, nedir bulgularınız?

Hayır!

IMF komiseri dar gelirli vatandaşlarımızı kovalıyor.

Asgari ücrete artış yok, emekliye refah payı yok…

Peki kime ne var?

Memleketin bütçesine 150 milyar dolar garanti hortumu bağlayan KÖİ müteahhitlerinin 37’si 2023’te hiç vergi vermemiş. Üstüne, fakir fukaranın parasıyla yapılan altyapıları 2-3 bin araç parkıyla ezen bu şirketlerin defterleri istenmiş midir?

İstenemez. Onlar “fevkalade muameleye mazhar” sınıfındalar. Hangi cüretkar denetçi kapılarını çalabilir? Onlar AKP’ci.

Prof. Dr. Hasan Tekgüç ve ekibinin yaptığı çalışmaya göre en zenginlerin ödemediği… Diğer yandan söyleyelim, devletin göz yumduğu gelirler, eğer tam ver-gilendirilseydi bütçeye 70 milyar dolar civarında gelir girmiş olacaktı.

Kaynak orada. Niye üstlerine gitmiyorsunuz da “aman asgari ücrete zam olursa enflasyon olur, emekliye zam yaparsak, geriye para kalmıyor” diye konuşuyorsunuz?

70 milyar dolar 2,5 trilyon TL ediyor!

Vergi tartışmaları olduğunda, sosyal medyada dikkatimi çekti. Prof. Dr. Hasan Tekgüç şu paylaşımı yaptı:

“Maliye Bakanı M. Şimşek yana yakıla yeni vergi kaynakları arıyor. Maliye olarak göz yumdukları vergi kaçırmanın peşine düşseler bayağı kaynak bulabilirler. Hem 2019’dan bugüne en zenginlerin geliri orantısız arttı. 2019 için yaptığımız tahminden daha fazlasını da mümkün.”

Peki o tahmin ne?

Hasan Hoca ve ekibinin TÜBİTAK 3005 projesinden elde ettikleri sonuca göre:

“Türkiye'de eksik beyan edilen gelirlere müsamaha gösterilmesinden dolayı toplanmayan gelir vergisi miktarı 2019 yılı için tahmini olarak 65-78 milyar dolar arasıdır.”

Veri 2019’un ve hocanın dediği gibi, izleyen yıllarda en zenginlerin geliri daha da orantısız arttığı için, 2019 bulgusunun, bugün için biraz daha yüksek olduğunu tahmin etmek gerekiyor. 80 milyar dolar alsak 2,5 trilyonu da geçiyor.

Politik tercih, katıksız sermaye yandaşlığı

Sordum kendisine. Bu kadar kaçağa nasıl göz yumuluyor. Dirayetsizlik mi var?

“Bu kadar kaçağa göz yumulması bence dirayetsizlikten çok politik bir seçim. İktidarlar en zenginlerden vergi toplamak istemiyorlar. Vergi toplamak kaçınılmaz olarak politik bir süreç. Bürokrasi de politikacıların arkasında durmayacağını bildiği için en zenginlerin peşinden gitmiyor. Bürokrasi bugüne kadar bu konuya eğilmediği için de en yüksek gelirlerin izini sürmekte şu an dirayetsiz olabilir. Ama başlayınca ve de yaptıkça onlar da öğrenecektir.”

Hasan Hoca’nın paylaştığı tablo şu:

En zengin gelir grubunda:

- Her hanede bir gelir sahibi hesabına göre kaçırılan, kaçırılmasına göz yumulan vergi miktarı 77,5 milyar dolar ediyor, toplanan ise 24,5 milyar dolar!

- Her hanede iki eşit gelirli bulunması varsayımında kaçırılmasına göz yumulan vergi miktarı 64,8 milyar dolar.

- Ortalamasında kaçırılan miktar 71.1 milyar dolar!

Sayanlar vergi barışı 12 kez oldu, diyorlar. Bir memlekette vergi düzenini altüst etmek istiyorsanız, bunu yaparsınız! Vergi kaçırmayı suç yerine “karlı” hale getirirseniz böyle olur. 2024 bütçesinde 2.6 trilyon açık öngörülüyor. Hasan Hoca’nın paylaştığı verilere göre en zenginlerin kaçırdığı gelir vergisi miktarı da buna yakın.

İktisatçı Arda Tunca adını koymuş: “Ücret artışlarının enflasyonu artırmadığının sayısız ispatı varken asgari ücrete zam yapmamak ve insanları açlık sınırında tutmak ‘kapitalist ahlaksızlıktır.’ İş insanları hükümet ile ele vermiş durumda.”

Tablomuz bu. Türkiye’de dürüst olmanın cezası var. Verginizi vaktini sektirmeden öderseniz, ödemeyenlere karşı dezavantajlı oluyorsunuz. Trafik cezası gelince uykuları kaçan bir yurttaşsanız, yandınız bu memlekette.

Gelir dağılımı verileri de yanlış

Prof. Dr. Hasan Tekgüç hoca ve ekibinin gelir dağılımı ile ilgili bulgularına göre TÜİK’in bize gösterdiği gerçeğimizi yansıtmıyor. TÜİK diyor ki, en zengin yüzde 5’in gelirden aldığı pay yüzde 25’in altındadır. Araştırma diyor ki yüzde 40’a yakındır. TÜİK diyor ki en zengin yüzde 10’un gelirden payı yüzde 35’tir. Araştırma diyor ki yüzde 50’nin üzerindedir.

Prof. Dr. Tekgüç, şunları söyledi:

“TÜİK'in yönteminin gelir dağılımı bozukluğunu eksik ölçtüğünü bu işin uzmanları zaten tahmin ediyordu. Çünkü en yüksek gelirlilerin evine girmek ve onlardan bilgi almak orta halli ve yoksullardan daha zor. Bu çalışmada öncelikle (1) resmi verilerin yoksulluğu ne kadar eksik ölçtüğünü gösterdik. Örneğin 2019 ve öncesinde en yüksek gelirli %10'un gelirden aldığı pay %41 yerine %31 ölçülüyordu. (2) Resmi veriler 2021 ve sonrasındaki gelir dağılımındaki görülmemiş bozulmayı da eksik ölçüyor. Bizim hesabımıza göre son iki senedeki bozulma da resmi verilerde ölçülenin iki katı.”

Neresinden tutarsınız bilmiyorum. Şu sıralar vergi paketi konuşuluyor. Engellinin araç alma hakkına, bahşişlere, moto kuryelere uzanma teşebbüsleri izliyoruz. Hiç gündeme gelmemeliydi. Çünkü emekçi kesimlerimiz zaten feci mağdur edilmişken bunları konuşmak, katıksız sermaye yandaşlığıdır.