Ankara’da 2002 yılı seçimlerinden hemen sonra hızlı bir tempoyla köylerde spekülatif bir süreç başladı. 1.sınıf tarım arazileri ucuza kapatılarak yeni bir planlama sürecine gidildi. Spekülatif planlama süreci, 2004 yılında çıkartılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunun geçici maddesi kapsamında köylerin mahalleye dönüştürülmesiyle bir üst boyuta sıçradı.

AKP İktidarının sermaye birikiminin inşaat sektörü ve kent toprakları üzerinden sağlamasının adımlarıydı bunlar. İktidara geldiğinde %60’larda olan kentleşme oranı %93’lere ulaştı. Bu azgın ve sanal kentleşme, kır-kent ayrımını ortadan kaldırırken, mahalleye dönüşen köy yerleşik alanlarının doğal varlıklarını buldozer gibi yok eden bir makineye dönüştü.

Ankara’nın çeperlerinde ki köyler de böylece spekülatif planlama ve rant baskısı ile karşı karşıya kaldı. Planlar yapıldı, gelişme konut alanları, merkezi iş alanları köylere kadar uzandı. Tarım arazileri ile birlikte meralar, kalıntı ormanlar da bu rant baskısından payına düşeni aldı.

Ankara’nın güneybatı yönündeki Ballıkuyumcu, Dodurga, Şehitali, Tuluntaş, Koparan, Hallaçlı, Velihimmetli ve birçok köy bugün azgın kentleşmenin mekânı. Bünyesinde barındırdığı değerler ise beton zihniyetine teslim edilme noktasına geldi.

Dodurga kalıntı ormanları

İç Anadolu’da bir çok bölgede yer alan kalıntı ormanları da bu spekülatif yapılaşmanın kurbanı oldu. Bugün Dodurga Mahallesi olarak bilinen Dodurga Köyü’de Selman Uslu’nun 1959 yılında yaptığı kalıntı ormanlar çalışmasında, tüylü meşe ormanlarıyla önemli bir yer tutmuştur. Bugün arazi parçalanması, planlama süreçleri ve yeni yapılan yollarla birlikte Dodurga kalıntı ormanları birbirinden kopmuş parselasyon düzeninde gelişme konut alanları olarak belirlenmiştir.

Dodurga 2000’li yıllarda köy olarak nüfusu binlere bile ulaşmamışken mahalle olmasıyla birlikte nüfusu 11 binlere ulaşmış ve Türkkonut Mahallesi adı ile yeni düzene ayak uydurmuş. 20 yılda on kat nüfus artışı ile aşırı kentleşme baskısının yaşandığı Dodurga’nın tarihsel olarak izleri gün ışığına çıkmayı beklerken, parselasyon planlamaları ve satışlarla gözden çıkartılmaya çalışılıyor.

Dodurga bölgesindeki kalıntı ormanlarının korunması, parselasyon planlamasına karşı Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından yürütülen hukuksal süreçlerle devam ediyor. Öte yandan Kırsal Çevre Derneği ve akademisyen Caner Aktaş’ın anıt ağaç ve tüylü meşe kalıntı ormanları çalışmaları, tespitleri ile alanın tescil süreci hazırlıkları yapılıyor.

Yediler Tepesi satışta

Tamda bu süreçte yaşları 200 ile 300 arasında tüylü meşeler bulunan, köylüler tarafından kutsal olarak tariflenen Yediler Tepesi gelişme konut alanı olarak satışa çıkartılıyor. TOKi tarafından 12-13 Ekim 2022 tarihinde Dodurga’da 29802 ada 6 parsel olarak adlandırılan Yediler Tepesi ve korunması gereken varlık değeri olan kalıntı orman alanları parçalanarak parsel parsel satılıyor. Bu tam bir vahşet.

Bu satışın Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin onayladığı Dodurga parselasyon planına açtığı davanın ehliyetten reddedildiği günlere denk gelmesi ise çok manidar. Bu satış ve karar rantın nerelere kadar uzanacağının da göstergesi. Anayasal bir kuruluş olarak bugüne kadar binlerce kez dava açma ehliyetinin varlığı, süreci uzatma adına reddedilmiş olması yeni bir olay değil elbette.

Konut alanına dönüştürülen 7903 metrekare olan Yediler Tepesi satışı, iktidarın doğal varlıklardan kültürel varlıklarımıza kadar değer verdiklerimizi nasıl paraya tahvil edeceğinin de göstergesi. Tüylü meşelerin olduğu Yediler Tepesi’nin İpek Yolu üzerinde yer aldığı, Dodurga ismini alan yerlerin Oğuz Boylarından Dodurga Boyu ile bağlantılı olduğu tarihselliği uzmanlar tarafından ifade edilen Dodurga Köyü meşelikleri o dönemin canlı tanıklarıdır.

Yediler Tepesi Anadolu’da Alevi-Bektaşi kültüründe yer alan “üçler beşler yediler, kırklar” anlam bağlantısı ile köylüler tarafından kutsal tepe olarak bilinir ve yedi kardeşin mezarı olduğu düşünülürmüş. Ağaçların kesilmesi kötülüğe ve uğursuzluğa delalet edermiş.

Çeşitli iklim koşullarına dayanıklı olan Tüylü Meşe Anadolu’nun zorlu coğrafyasında ayakta kalmış bize emanetlerdir. Dodurga’da bulunan kalıntı meşe ormanları Dodurga planlaması ile korumak bir yana gelişme konut alanları olarak parsellere ayrılmış bütünlüğü bozularak orman görüntüsü yok edilerek parçalanmıştır.

Azgın yapılaşma ile, Dodurga’da ki dere ve çevresi doldurularak, bitki örtüsü su varlığı ve şelaleleri yok edilmiştir. Dodurga imar planları ile Dodurga meşeliklerini üst üste çakıştıran Biyolog Caner Aktaş’ın hazırladığı pafta bize önemli bir mesaj veriyor. Kalıntı ormanlar, yapılaşma tehditi altında.

Bu vahşeti durdurmak hepimizin sorumluluğundadır.

Şimdi Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin hukuksal süreçleri, anıt ağaç başvuruları devam ederken Ankara Büyükşehir Belediyesi’nden beklenen, koruma altına alınan Şehitali kalıntı ormanının devamı olan Dodurga kalıntı ormanlarını koruyacak, yapılaşma tehditinden kurtaracak bir planlama sürecinin hayata geçirilmesidir. TOKi’nin yapması gereken ise satışa sunduğu Yediler Tepesi ve meşelikleri satış listesinden çıkartmasıdır. Yediler Tepesi ve Dodurga kalıntı ormanları ranta yedirilecek bir malzeme değildir. Bize emanet edilen doğal ve kültürel varlıklardır. Bu vahşeti durdurmak hepimizin sorumluluğundadır.