İBRAHİM EKİNCİ

2020’de 419, 2021’de 451, 2022’de 404 firma konkordatoya başvurmuştu. 2023 için bu rakam 519! 2023 rakamı, 2022’ye göre yüzde 28,5 artış yansıtıyor. En fazla talep inşaat ve arkasından tekstil sektöründen gelmiş

***

Şimşek – Erkan ikilisinin işbaşı yapmasından sonra politika faizi yüzde 45 seviyesine çıktı. Mevduat faizleri yüzde 50’yi geçti. Ticari kredi faizleri şu an TCMB verisinde yüzde 53,84 gözüküyor. Bundan sadece 9 ay önce yüzde 14,13’tü. Özeti, finansman koşullarındaki değişim serttir.

Yeni ekonomi yönetiminin dezenflasyon programı “sıkılaştırma”yı amaçlıyor. Bunu ağırlıkla tüketici yönünden yapıyorlar (Tüketiciler için ihtiyaç kredisi faizi yüzde 63’ü geçiyor!) ancak yeni faiz seviyeleri işlerin şirketler için de zorlaştığını gösteriyor. Dolayısıyla onlar da şimdi 3-4 kat daha yüksek faizlere muhataplar. İşletme sermayesi ihtiyacı olan şirket kredi almaktan kaçınacak. Belki bazıları küçülmeye gidecekler. Gazetelerde “nasıl küçülürsünüz” tefrikaları var. Kredi borcu olan şirketlerin bazıları faiz değiştiği için geri ödeme zorlukları yaşayabilecek. Yatırım kredisi kullanmak isteyenler, belki bir süre projelerini erteleyecekler. Klasik ortodoks ekonomi politikalarında enflasyonla bu türlü mücadelenin doğal sonucu şirket iflaslarında, konkordato taleplerinde artış olarak da ortaya çıkıyor. En nihayetinde de işsizlikte artış olarak ortaya çıkıyor. İşsizlik artıyorsa… Dikkat buyurun; işsizlik artıyorsa program çalışıyor, işler yolunda demek oluyor.

Benim de haliyle dikkatim iflas ve konkordato taleplerinde… Acaba bir artış var mı? Son günlerde gözüme çarpan haberlerin çetelesi şöyle:

- 9 AVM konkordato ilan etti.

- 13 otel konkordatoya gitti, 24’ü icralık oldu.

- Akkuyu Nükleer Santrali ile TEİAŞ’a iş yapan Oskar Holding 2 milyar lirayı aşkın borcuyla konkordato ilan etti.

- Borcu 508 milyon TL olan GKN Kargo konkordato istedi.

- Dünyaca ünlü markaların tedarikçisi Emek Kumaş konkordato talep etti.

-

- Yenilenebilir enerji sektöründen Göktekin Enerji konkordatoya gitti.

- İnşaat sektöründe faaliyetlerde bulunan Güçlü Çelik konkordatoya gitti

- Heyma Madencilik konkordato başvurusu yaptı,

- Anadolu Kereste konkordato başvurusu yaptı,

- Manisa merkezli Loas Enerji, konkordato ilan etti.

- 74 yıllık firma Hacıince Et AŞ’nin iflasına karar verildi.

- Damacana sipariş uygulaması BiSu konkordato ilan etti

- İzmir’de 80 yıldır hizmet veren ödüllü şarap markası Yazgan’ın konkordato talebi kabul edildi. Dahası var tabi.

Ekonomi Gazetesi’nden Merve Yiğitcan’ın “Şirketlerin 2023 hasarı su yüzüne çıkıyor” başlıklı haberi önemli veriler içeriyordu. Haberin verileri konkordatotakip.com’un Basın İlan Kurumu istatistiklerinden derlediği bilgiler. Deniliyor ki, “Zorlu finansal koşullar, geçen yıl birçok işletmenin mali bünyesinde hasar yarattı. Konkordatoya başvuran şirket sayısı 519’a çıkarken, tasfiyeler de yüzde 28 arttı. İşletmeler talep koşullarının bozulduğu, maliyet baskısının arttığı ve finansmana erişimin çok zorlaştığı 2023’ten ‘hasarlı’ çıktı. 2023, iflas ertelemenin kaldırıldığı 2018 ve 2019’daki ‘konkordato fırtınası’nın ardından 519 başvuru ile rekorun kırıldığı yıl oldu. Geçen yılın 11 ayında yaklaşık 20 bin firma kepenk indirirken, tasfiyeler de yüzde 27,5 arttı.”

Yine haberde yer alan bilgilere göre, konkordatoya giden şirketlerin:

• 45’i inşaat,
• 43’ü tekstil,
• 16’sı mobilya sektöründen.

2018 – 2019’da “iflas erteleme” kaldırıldığı için, o yıllar konkordatoya akın olmuştu. O yıllar rakamlarını hariç tutarak bakarsak; 2020’de 419, 2021’de 451, 2022’de 404 firma konkordatoya başvurmuşken 2023 için bu rakam 519!

2023 rakamı, 2022’ye göre yüzde 28,5 artış yansıtıyor.

Bu arada ilan.gov.tr verileri de fikir veriyor.

Sistemde, seçim öncesi dönem (1 Haziran 2022’den 1 Haziran 2023’e) 12 ayda 512 iflas hukuku davası görünüyor. Bunların tamamı konkordato ve mühlet davaları

1 Haziran’dan 22 Ocak 2024’e kadar geçen 7 ayda iflas hukuku davası sayısı 1.275.

Bunların 288’i iflas ve tasfiye davası, 986’sı konkordato ve mühlet davası…

Her iki tarih aralığında da önceki tarihlerde açılmış davaların devam eden duruşmalarındaki kararların ilanları da var. Yine de son 7 ayda, önceki 12 ayın neredeyse 3 katı işlem olduğu dikkat çekiyor.

Sistemde toplam iflas hukuku dava sayısı 1.777 görünüyor. Bunların 288’i iflas ve tasfiye ilanı, 1.488’i ise konkordato ve mühlet davası. Mühlet davası mahkemeye başvuru yapmış, duruşma günü bekliyor demek.

Rakamlar böyle.

Tabi bir de kurulan kapanan şirketler var. İflas etmeden, konkordato talep etmeden işleri bozulduğu için şirketler, gerçek kişi işletmeler kapanabilir. O da önemli bir nabızdır. Merve Yiğitcan’ın haberinde bu konudaki bilgiler de şöyleydi:

“19 bin 931 firma kepenk indirdi

İş yapma koşullarının zorlaştığı geçen yıl sadece konkordatolar değil, şirket kapanışları ve tasfiyeleri de arttı. TOBB’un her ay açıkladığı Kurulan- Kapanan Şirket İstatistikleri’ne göre, geçen yılın 11 ayında kurulan şirket sayısı yüzde 7,3 azalırken, bu dönemde kapanan şirket sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 artarak 19 bin 931’e ulaştı. Bu tablo şahıs şirketlerinde ise daha dramatik seviyelerde gerçekleşti. Buna göre, Ocak-Kasım 2023’te kurulan şahıs firması sayısı yüzde 24,9 düşerken, kapanan şahıs firması sayısı yüzde 44 arttı. İstatistiklere göre, söz konusu dönemde kurulan 17 bin 744 şahıs firmasına karşın, 28 bin 896 şahıs firması kapandı.”