İki gün önce haberleri yansıdı. BBVA, Türkiye’deki bankası Garanti’yi satmak istiyormuş. HSBC için de bir süre önce böyle söylentiler vardı. Doğrudan yabancı yatırımlar azalıyor. Uluslararası doğrudan yatırımların “sermaye” kaleminde mart ayında da açık verildi. Gelen doğrudan yatırım 602 milyon dolar olurken, giden yatırım 628 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. İlk 3 aydaki net girişler geçen yılki 1,2 milyar dolar seviyesinden, bu yıl 287 milyon dolara geriledi. Türkiye’den yurtdışında gayrimenkul yatırımlarındaki yüksek artış da devam ediyor. 2022’de 791 milyon dolar olan gayrimenkul yatırımları, 2023’de 2,1 milyar dolara yükseldi. Bu yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 60’ı aşan artışla 597 milyon dolara ulaştı. Eğilimin benzer şekilde sürmesi halinde yılsonunda yeni rekor sürpriz olmayacak.

Peki “soğuk” yabancı, hatta yerli yatırımcı kaçarken sıcak para nasıl oluyor da geliyor ve gelecek? Niye? Yabancının borsadaki payı yeniden yüzde 40’ın üstüne çıktı. Yabancı seçimden bu yana 3 milyar dolarlık tahvil almış. Yabancı geliyor çünkü, bugünkü şartlarda dahi sıcak paracıya dolar bazında – dikkat buyurun, dolar bazında yüzde 30 civarında kazanç var! Anlatacağım.

Yazdım. Bu ekonomi yönetiminin derdi sıcak para çekmek. Odağında bu var. Sıcak para girişi ile döviz girişi sağlamak, kuru baskılamak, dolayısıyla enflasyona etkisini oradan sınırlamak istiyor. Üstüne baz etkisi devreye girecek, hayat pahalılığı artarken, vatandaşa “enflasyonu düşürdük” algısı satacak.

Bunun için yapılması gereken belli.

Faizleri yükseltmek, yüksek tutmak; kuru baskılamak, artışını sınırlamak.

Faizle kur seviyesi arasında yabancıya cazip oranlarda karlılık sunmak.

Oldu mu, oldu.

Gelin birlikte hesaplayalım.

Bugün, yabancı yatırımcı 1 milyon dolarla geldi diyelim.

Hesap anlaşılsın diye borsa filan değil de TL mevduat yaptığını düşünelim.

Şu an 1 milyon liranın üzerine mevduata % 60 yıllık faiz var. (Bu faiz oranını nereden çıkarıyorum? MB’nin son enflasyon raporunda 1 milyon üstü mevduatlar için verilen faiz oranı bu.)

Yabancı doları bozup TL’ye geçse, bugünkü kurdan (32.3 TL) 32 milyon 300 bin lira ediyor. Bu parayı 3 ay vadeli TL mevduat yaparsa:

Brüt Getirisi: 4.871.475,41 TL (%15,08) oluyor.

Stopaj (%7.5): 365.360,66 TL’yi düşelim,

Net Getirisi: 4.506.114,75 TL (%13,95)

Vade sonu ana para + faiz geliri toplam 36 milyon 806 bin lira ediyor.

Şimdi bu parayla tekrar dolar alıp çıkacağını düşünelim.

Dolar kuru 3 ay sonunda ne olur? 4 seçenekli hesap yapalım:

1. Hiç artmazsa 3 ayın sonunda yine 32,3 TL olacak.

2. Piyasaya çok döviz girdi, aylık %1 düşüşle gitti, 3 ayın sonunda dolar 31,3 TL oldu,

3. Aylık yüzde 1 artışlarla gitti 3 ayın sonunda 33,3 TL oldu,

4. Aylık yüzde 2 artışlarla gitti, 3 ayın sonunda 34,3 TL oldu.

Şimdi bu dört kur tahminine göre tabloda 3 ayda kaç dolar kazanacağı görülüyor.

Bunun faiz olarak karşılığını görebilmek için bu kazancı yıllığa çevirerek oranı bulalım:

Dolar hiç artmazsa, 1 milyon dolarla giren yabancı 1 milyon 139 bin dolarla çıkıyor. Dolar bazında yıllık faizi % 55,8’e gelmiş oluyor.

Dolar yüzde 1 düşerek giderse 1 milyon 176 bin dolarla çıkıyor, dolar bazında kazandığı faiz yıllık yüzde 70’i geçiyor.

Dolar aydan aya yüzde 1 artarak giderse 1 milyon 105 bin dolarla çıkıyor, faiz kazancı yine dolar bazında yüzde 42’yi geçiyor.

Şu anki seyre daha yakın bir tahmin olarak kur aydan aya yüzde 2 artışlarla giderse sıcak paracının dolar bazında kazandığı faiz yıllıkta yüzde 29’u geçiyor!

Dolar bazında efendiler!

Bir dostumuz yazmıştı: “Dolar borçlanıp TL'ye yatırım yapmak, son altı ayda gelişmekte olan piyasalarda en iyi performans gösteren "carry trade" oldu.

Niye gelmesinler?

Ben de usandım.

Kapitalist, dışa açık bir ekonomide… Sıcak para, yapısal olarak ekonominiz kendine yeterli dövizi zaten üretiyorsa, gelsin gitsin rahatlığı içinde bulunabilirsiniz. Muhtaçlığınız da olmadığından, ona yüzde 30 – 40 gibi, dudak uçuklatan oranlarda faiz de vermezsiniz. Niye veresiniz? Çünkü eğer sıcak paracı, gelip, TL’ye dönüp, kazandığıyla tekrar döviz alıp çıktığında yüzde 30 – 40 faiz kazancı koymuşsa cebine, o sizin cebinizden çıkmış demektir. Hangi sorumlu memleket idarecisi bunu isteyebilir, bunu bir başarı gibi anlatabilir?

Bize anlattılar. Hala anlatıyorlar.

Bugün merkezi yönetim borç stokunda ana paradan çok faiz ödeniyor.

Sıcak paracı vaktiyle bu memlekette yüzde 40 kazançlar yaptı. Şimdi de yapıyor, yapacak. Çalışıp kazanıp faiz, getiri, götürü ödeyeceksiniz.

İçerde kuru tutmak için KKM yaptılar, döviz yatırımcısına 1.5 trilyona yakın kur rüşveti ödedik. Şimdi KKM’yi kaldırıp yerine yabancı sıcak parayı koyuyorlar. Yine ödeyeceğiz. Hep ödeyeceğiz.