ERSAN ATAR

Ülkelerin tarihlerini belirleyen bir olay, ne zaman ki sadece “belirli gün ve haftalar” kıvamında hatırlanıyorsa bilinmeli ki o zaman o olayın “gerçekte ne olduğu”nu artık konuşmuyoruz demektir. 15 Temmuz da böyle olmaya başladı. 15 Temmuz’un “yıldönümü” geldiğinde bu kalkışma sonrası varlığına güç katan kesim “kahramanlık söylemlerini” devam ettiriyor. Kalkışmanın arka planının araştırılmasını isteyenlerse “derledikleri soruları”nı sorup kenara çekiliyor.

İşbu yazıda, 15 Temmuz öncesindeki Yüksek Askeri Şura’nın 15 Temmuz’a nasıl general taşıdığını, var olan generallerin yıldızlarının nasıl arttığını ve daha da önemlisi bu generallerin nerede ne yaptıklarının yanıtını paylaşmaya çalışacağız.

Bildiğimiz, bize öğretilen söylem şuydu: Uzun süredir devleti ve özellikle de askeriyeyi ele geçirmeye çalışan Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ) 2106 Ağustos’unda yapılacak Yüksek Askeri Şura’da tasfiye edileceğini anlayınca darbeye kalkıştı. Bu, öğrenilmesi ve öğretilmesi kolay bir söylemdi. Peki bunu öğrenen bir yurttaş gerçeği mi öğrenmiş oluyordu? Hayır. Daha gerisi vardı ki bununla çelişiyordu ve darbenin delilleri bize daha gerideki gerçekleri gösteriyordu.

Biraz geriye gidelim: 17/25 Aralık sürecinin ertesine. O zamanki adıyla “Paralel Devlet Yapılanması” devletin milli güvenlik siyasetinin belirlendiği Milli Güvenlik Kurulu’nda (MGK) konuşulmaya başlanmış, bu yapıyla mücadele edilmesi yönünde ağdalı kararlar alınmaya başlanmıştı. Nitekim 29 Mayıs 2015 tarihli MGK’da şu karar alınacaktı:

“Milli güvenliğimizi tehdit eden, başta paralel devlet yapılanması olmak üzere, tüm yasadışı oluşumlara karşı yürütülen mücadeleye kararlılıkla devam edileceği bir kez daha dile getirilmiştir.”

İşte 2015 Yüksek Askeri Şura, bu karardan 2 ay kadar sonra toplandı. YAŞ’ın gündeminde albayların generalliğe yükseltilmesi vardı. Generallerin bir üst rütbeye terfileri karara bağlanacaktı.

Birazdan Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlıklarına da geleceğiz ama önce, daha o zaman Hulusi Akar’ın başında bulunduğu Kara Kuvvetleri’nden başlayalım.

Yüksek Askeri Şura, 26 albayın generalliğe terfisine karar verdi. TSK’nın artık “karacı” 26 tuğgenerali vardı. Bu 26 tuğgeneralin terfi kararı 7 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Kararın altında dönemin Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve nihayet Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası vardı.

Daha sonra bu generaller rütbelerine uygun makamlarda görevlendirildi. Kimi tugay komutanı oldu, kimi biraz sonra Genelkurmay Başkanı olacak olan Hulusi Akar’ın karargahına atandı. Atamayı yine Milli Savunma Bakanlığı yaptı.

Bu YAŞ toplantısı ve görevlendirmelerin üzerinden 11 ay geçmişti ki 15 Temmuz kalkışması yaşandı. Darbe girişimini soruşturan savcılar bir de baktılar ki bu 26 yeni generalden 20’si darbeye aktif olarak katılmıştı. Peki bu genç tuğgeneraller 15 Temmuz’da neredeydi, neler yaptılar. Sıkılacaksınız ama 15 Temmuz’un bu delillerini, dava dosyalarından sıralamamız gerekiyor. Liste biraz uzun ama bu listeden sonra “Dişli” isimlere geleceğiz.

1) Ali Kalyoncu: 15 Temmuz’dan 11 ay önceki YAŞ’ta, albaylıktan generalliğe 1. sırada terfi etti. Milli Savunma Bakanlığı kendisini hemen Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Dairesi Başkanlığı’na atadı. Yani Fethullah Gülen’in askeriye içinde genişleme hayalini gerçekleştirdiği Daire. Ali Kalyoncu 15 Temmuz geldiğinde sözde Yurtta Sulh Konseyi Üyesi’ydi. Darbecilerin listesine göre ise artık iki görevi olacaktı: 28. Mekanize Piyade Tugayı Komutanı ve Sıkıyönetim Komutanı. MGK’da “Paralel Devlet Yapılanması ile etkin mücadele” kararları alınırken Ankara’da Bilal Akyüz, Orhan Yıkılkan ve diğer etkin darbecilerle darbe hazırlığı yapıyordu. 15 Temmuz’da helikopter pilotlarına emirler veriyordu: Ejder geri şuraya çekil… Saray yoluna. Kalyoncu YAŞ’taki terfi sırasına uygun olarak (!) firar eden darbecilerin başında geldi.

2) İbrahim Lütfi Nuhoğlu: Paşa yapılınca, Kara Kuvvetleri’nde Plan ve Harekat Daire Başkanı olmuştu. 15 Temmuz’da darbecilere depolardan silah dağıttı.

3) Ekrem Çağlar: 2015 YAŞ’ında Tuğgeneral, ardından da Erzincan’daki 3. Ordu Harekat Kurmay Başkanı olmuştu. O’nun darbedeki görevi sıkıyönetim direktiflerini bölgedeki komutanlara iletmekti.

4) Salih Kurhan: Mardin’deki 70. Mekanize Tugay Komutanıydı. Vali’ye “ben sıkıyönetim komutanıyım” diye emirler gönderiyordu.

5) Ünsal Coşkun: Kara Havacılık Okul Komutanı olmuştu. Tuğgeneral yapıldıktan hemen sonra Yenimahalle’deki bir evde darbe hazırlıklarına katılmaya başladı. 15 Temmuz gecesi Cumhurbaşkanlığı, Genelkurmay, Kızılay Meydanı, MİT, Ankara Emniyet Müdürlüğü, TÜRKSAT gibi önemli merkezlere ateş açan helikopterleri yönlendirdi. Yönettiği helikopterler 28 kişinin ölümüne neden oldu.

6) Ali Rıza Çağlar: KKK Harbe Hazırlık ve Eğitim Daire Başkanı olmuştu, darbe sırasında bu görevdeydi. Kara Kuvvetleri’ndeki darbe faaliyetleri davasında yargılandı.

7) Ahmet Şimşek: 2015 YAŞ’ında general, hemen ardından da Siirt’teki 3. Komando Tugay Komutanı yapılmıştı. Darbede görev alanı Siirt Valiliği’ydi. Valinin, kaymakamların, polisin ve jandarmanın “alınması” için çalıştı.

8) Yunus Kotaman: Artık O, Tugay Komutanı olmuştu. 15 Temmuz’da 49. Komando Tugay Komutanı görevini yürütüyordu. 15 Temmuz’dan iki hafta sonra fark edildi. Devlet O’nu Valilik’teki güvenlik toplantısına çağırmıştı, durumu savcı fark etti. Orada gözaltına alındı.

9) Mesut Savaş: Şırnak’taki 6. Motorlu Piyade Tugay Komutanı olmuştu. Yargılanmaya başlamıştı, tahliye oldu.

10) Kerim Acar: YAŞ’ta general, sonra da Kara Harp Okulu Dekanı yapılmıştı. Darbecilerin listesinde ise Kara Harp Okulu Komutanı olarak geçiyordu. 15 Temmuz’da Ankara / Ulus’taki Türk Telekom binası baskınında çalıştı (!)

11) Mücahit Tamer: KKK Tayin Daire Başkanı yapılmıştı. Kara Kuvvetleri’ndeki darbe faaliyetlerine katılmaktan yargılandı.

12) Arif Seftar Afşar: YAŞ’ta paşa olduktan hemen sonra Hükümet tarafından Bitlis’teki 10. Komando Tugay Komutanlığı’na atındı. 15 Temmuz’da darbecilerse kendisine sorumluluk bölgesindeki valilik, kaymakamlık belediye başkanlıklarına ele geçirme ve buralara atama yapma yetkisi tanımıştı.

13) Alpaslan Çetin: Tuğgeneral olduktan hemen sonra Genelkurmay Harekat Dairesi Başkan Yardımcılığı görevine atandı. 15 Temmuz’da darbenin önemli merkezlerinden Genelkurmay Silahlı Kuvvetler Komuta Harekat Merkezi’ndeydi. Genelkurmay Çatı Davası’nın sanığıydı. Davada, “Hulusi Akar referansı”nı gösteriyor ve “Hulusi Akar, Salih Zeki Üçok, Ümit Dündar gibi isimlerle çalıştım. Beni parlatan birileri aranıyorsa bu isimlerdir” diyordu.

14) Ersin Yıldırım: General olmuş, Malatya’daki 2. Ordu Harekat Kurmay Yarbaşkanlığı’na atanmıştı. Firariydi, daha geçen yıl “gaygubet evi”nde yakalandı. Örgüt üyeliğinden ceza aldı.

15) Uğur Şahin: Genelkurmay Personel İşlem Daire Başkanı olmuştu. Darbe sırasında Genelkurmay Silahlı Kuvvetler Komuta Harekat Merkezi’nde darbeyi yöneten isimlerdendi.

16) Mehmet Nail Yiğit: YAŞ’ta tuğgeneral yapıldıktan hemen sonra 66. Piyade Tugay Komutanı olmuştu. 14 Temmuz’da makam odasında darbe planlarını en son gözden geçiren isimlerdendi. Darbecilerin listesinde ismi “İstanbul Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı” olarak geçiyordu. Halen firari. İsmi arananlar listesinde “kırmızı kategori”de yer alıyor. 15 Temmuz öncesinde “Alınacaklar listesi” yapıyordu ve o listede, kendisini tuğgeneral yapan kararın altında imzası bulunan Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun ismi de vardı. Siyasilerden kimlerin alınacağının listesini yapan ekipteydi.

17) Murat Yaygın: Darbecilerin atama listesinde yer alan bu isim, KKK İstihbarat Başkanı olarak görev yapıyordu. Terör örgütü üyeliğinden ceza aldı.

18) Yüksel Gönültaş: Bu yeni tuğgeneral Erzincan 59. Topçu Eğitim Tugay Komutanlığı’na atanmıştı. Darbeden hemen önce emir astsubayıyla, sivil araçla kamu binalarının son bir kez keşfini yapıyor, nereden girilir, nereden çıkılır ona bakıyordu.

19) Murat Soysal: Darbe girişimi sırasında Gaziantep 5. Zırhlı Tugay Komutanı’ydı. Darbe faaliyetlerinden erken “dönmeye” çalıştı. Gece saatlerinde Belediye Başkanı Fatma Şahin dahil siyasilere “bağlılık telefonları” ediyordu.

20) Osman Nadir Saylam: İstihkam Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanı yapılmıştı. Darbe girişimi sırasında İzmir’deki faaliyetlere katıldığı gerekçesiyle yargılandı.

Dişli'den Köse'ye yıldızlar geçidi

Üzerinde biraz konuşuldu. Ahmet Davutoğlu “yarım ağız”la “Ben itiraz ettim ama nasıl olduysa oldu” demeye çalıştı. İşte o, 15 Temmuz’da Hulusi Akar’ı “derdest ettiği” belirtilen Mehmet Dişli’nin tümgenerallikten korgeneralliğe terfi ettirilmesiydi. 15 Temmuz’un yıldönümlerinde bu “terfi” konuşuldu ama diğerleri hiç konuşulmadı. Gelin yine dava dosyalarına dönelim ve MGK’nın “Paralel Devlet Yapılanması hassasiyeti”nin (!) en üst seviyede olduğu Mayıs 2015 MGK’sından 2 ay sonraki Ağustos 2015 YAŞ’ında korgeneralliğe terfi ettirilen 15 korgeneralinden 6’sının 15 Temmuz’da nerede olduğuna bakalım. Biraz sonra sıra Or’lara da gelecek.

1) Mehmet Dişli: Artık kendisini tanıyorsunuz. Hani kardeşi Şaban Dişli AKP’li olan Mehmet Dişli’den söz ediyoruz. Hani 15 Temmuz’da Hulusi Akar’a “Komutanım birlikler hareket geçti” deyip Akıncı’ya götüren ama ne hikmetse ertesi gün Çankaya Köşkü’ne Başbakan Binali Yıldırım’ın yanına giden Şaban Dişli. 2105 YAŞ’ında MİT kendisinin “Paralel Devlet Yapılanması ile bağlantılı olduğunu ve emekli edilmesi gerektiğini” savunuyordu. Kendisi tuğgenerallikten korgeneralliğe terfi ettikten sonra Hulusi Akar’a Özel Kalem Müdürü yapılmıştı. Yani ülkenin Genelkurmay Başkanı’nın kara kutusu olmuştu. Akar’ı Akıncı’ya götürdü, orada pazarlıklara katıldı, emirler verdi.

2) Bahadır Köse: Genelkurmay Çatı Davası’nda darbe girişiminin beyin takımıyla birlikte yargılandı. İsmi, darbecilerin listesinde, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olarak geçti.

3) Mustafa Özsoy: YAŞ’ta tümgeneral yapılınca kendisine en uygun görev olarak “Genelkurmay İstihbarat Daire Başkanlığı” görevi belirlendi. Malum o birim, darbenin ana damarına kan pompalayan birimdi. Odasında fişleme belgeleri çıktı. Bu belgelerde, 15 Temmuz’da darbeci Semih Terzi’nin öldürülmesi talimatını veren Zekai Aksakallı için “olumsuz” yazıyordu. Gerekçesi de Aksakallı’nın yeğeninin FETÖ dersanelerinde öğretmenlik yapmasıydı, Özsoy’un notu böyleydi, gerçek neydi bilemeyiz. Darbe günü Foça’da tatildeydi. Harekat başlayınca Ankara’ya hareket etti.

4) İlyas Bozkurt: Korgeneral olduktan sonra Kıbrıs Barış Kuvvetleri Komutanı olarak görevlendirilmişti. Tutuklanması 2018 yılını buldu.

5) Mustafa İlter: 15 Temmuz’da İzmir’de Ulaştırma Personel ve Eğitim Komutanı’ydı. Darbecilerin listesinde “Sıkıyönetim Komutanı” olarak geçiyordu.

6) Hasan Nevzat Taşdeler: İstanbul’daki Harp Akademileri Komutanlığı Kurmay Başkanı’ydı. Sıkıyönetim direktiflerine karşı önce “Birlikler mesaiye davet edilmiştir, her türlü emre açığız” diye cevap yazısı geçiyordu. Kalkışma başarısız olunca bu cevabını iptal etti.

Uzman çavuşun yedi sülalesi araştırılırken...

Bu yazıda sadece Ağustos 2015 Yüksek Askeri Şura’sında terfi ettirilip bu yeni rütbelerine uygun yerlere görevlendirilen ve isimleri daha sonra dava dosyalarında geçen isimlere yer verebildik.

Terfiler isimlerde de sınırlı değildi. Örneğin o YAŞ’ta terfi eden 7 amiral ve havacı 9 general de darbeye karıştı.

Karacı 2 orgeneralin de ismi çok tartışıldı. Birinin damadının FETÖ’den tutuklanması konuşuldu. Biri FETÖ’nün tasfiye edileceği söylenen 2016 YAŞ’ından önce kendisi emekli olmuştu.

Hasılı; Türk Silahlı Kuvvetleri’ne uzman çavuş alırken yedi sülalesini araştıran ve “Paralel Devlet Yapılanması”nı “milli güvenlik meselesi” olarak kabul eden devletin, darbeden 11 ay önce terfi ettirdiği 26 yeni karacı generalden 20’si ve diğer kuvvet komutanlıklarından terfi ettirilen bir o kadarı 15 Temmuz’da darbeye karışmıştı.